Kwaśna gleba w ogrodzie - jakie rośliny warto posadzić

Oczywiście większość roślin ma pewien zakres tolerancji jeśli chodzi o poziom kwasowości gleby. Jednak jeśli posadzimy rośliny zdecydowanie kwasolubne na bardziej zasadowej ziemi (albo odwrotnie) - będą źle rosły, chorowały, źle zimowały, a mogą wręcz zginąć. Wynika to z faktu, że z ziemi o nieodpowiednim odczynie rośliny nie mogą pobierać składników pokarmowych. I nawet nawożone i podlewane, nie będą odpowiednio zasilone.

Z odczynem ziemi nie zawsze trzeba walczyć i zmieniać go na siłę. Na pewno jednak trzeba go poznać i spróbować dobrać rośliny odpowiednie do warunków. Takich, które kwaśną ziemię jest całkiem sporo, a wśród nich - wiele dekoracyjnych i pożytecznych gatunków.

Zobacz zdjęcia

Wyróżniamy pięć odczynów gleby, którymi są:

• Silnie kwaśny
  pH poniżej 5;
• Kwaśny
  pH od 5,0 do 6,0;
• Lekko kwaśny
  pH od 6,1 do 6,7;
• Obojętny
  pH od 6,8 do 7,4;
• Zasadowy
  pH powyżej 7,4.

Pomiar odczynu gleby jest ważny dla poprawnego wyboru roślin, najlepiej dokonać go przed zagospodarowaniem ogrodu.

Odczyn pH można sprawdzić na kilka prostych sposobów. Jednym z łatwiejszych jest obserwowanie rosnącej w glebie roślinności. W kwaśnym podłożu najbujniej wyrastają koniczyny, wrzos, szczaw, przetacznik, skrzyp polny.

Kolejnym sposobem na sprawdzenie odczynu gleby jest metoda kolometryczna, w której używamy przeważnie papierków lakmusowych, albo preparatów działających na tej samej zasadzie - czyli zmiany koloru pod wpływem czynnika o określonym pH.

W sklepach ogrodniczych najczęściej można kupić kwasomierze glebowe w płynie. Wystarczy pobrać małą próbkę ziemi, umieścić w pojemniczku i zalać kilkoma kroplami płynu. Po chwili nadmiar płynu przelewa się do drugiego zbiorniczka, sprawdza, jaki kolor przybrał płyn i porównuje ze skalą (zamieszczoną w zestawie).

Można także kupić mierniki, których końcówkę wtyka się do gleby, a poziom pH pokazuje się na liczniku.

Zmiana odczynu gleby teoretycznie jest równie prosta, co jej pomiar, ale bywa bardziej pracochłonna. Wiele zależy od tego, jaki jest wyjściowy odczyn gleby i jaki chcemy uzyskać docelowo. Zmiana zasadnicza np. wapiennej gleby w kwaśną - może być nieopłacalna, natomiast lekkie obniżenie albo podniesienie poziomu pH nie jest problemem (szczególnie na wybranym, ograniczonym obszarze).

Generalnie, żeby zmniejszyć pH, wystarczy wymieszać glebę z kwaśnym torfem lub kwaśnym kompostem. Proporcje są zależne od pożądanego efektu. Szczegółowo o sposobach zakwaszenia ziemi piszemy tutaj.

Z kolei, aby podwyższyć odczyn pH, do gleby wystarczy dodać nawóz wapniowy bądź zwapnioną kredę. Jak poprawnie wapnować ziemię - dowiesz się stąd.

Wszystkie domieszki stosowane do zmiany pH, powinny być bardzo dokładnie wymieszane z glebą właściwą i wkopywane na głębokość minimum 10 cm.

Kwaśna gleba jest odpowiednie dla wielu różnorodnych roślin ogrodowych. Najlepiej wzrastają w niej byliny z rodziny wrzosowatych. Także krzewy, takie jak: azalie, wrzośce i kalmie dobrze rosną w mocno zakwaszonym podłożu, w którym współczynnik pH jest niższy od 5. Nieco mniej kwaśne ziemie preferują m.in magnolie i hortensje. W podłożu o odczynie przybliżonym do 6 pH możemy także sadzić: konwalie, begonie oraz niecierpki. Jest ono także odpowiednie dla większości iglaków (choć istnieje kilka wyjątków).

Jest również sporo krzewów i drzew owocowych, które preferują kwaśną ziemię - wśród nich dwie rekordzistki, jeśli chodzi o kwasolubność. Poniżej lista roślin lubiących kwaśną ziemię.

Pamiętajmy, że ta zasada działa też w "drugą stronę" - jeśli chcemy uprawiać rośliny kwasolubne (np. założyć wrzosowisko), musimy im zapewnić odpowiednią ziemię.

U niektórych gatunków odczyn ziemi wpływa na kolor kwiatów. Najlepszym przykładem tego są popularne hortensje ogrodowe. Na bardziej kwaśnej ziemi ich kwiaty są niebieskie, na mniej - różowe (stąd dowiesz się więcej, jak zmienić kolor hortensji ogrodowej i jak je uprawiać). Podobnie mniej znane, ale bardzo ciekawe mekonopsy, zwane niebieskimi makami - pięknie wybarwiają się na intensywny błękit tylko lekko kwaśnej ziemi.

• wrzos – 3,5–4,5
• golteria – 3,5–4,5
• skimmia – 3,5–4,0
• kalmia – 4,0–5,5

• wrzosiec krwisty – 4,5–6
• rododendron – 4,5–5,5
• azalia – 4,5–5,5
• pieris – 4,5–5,5
• kiścień – 4,5 – 5,5
• drzewa i krzewy iglaste: niektóre jałowce, sosny, cyprysiki, sośnice i jodły – 4,5 – 5,5

• magnolie – 5,5–6,5,
• hortensje – 5,5–6,0
• funkie – 5,5–6,0
• piwonie chińskie – 5,5–6,5 (uwaga: piwonie drzewiaste preferują odczyn obojętny lub lekko zasadowy)
• niecierpek – 5,5–6,8
• konwalie – 5,8–6,4
• begonie – 5,5–6
• pozostałe drzewa i krzewy iglaste

• podłoże bardzo kwaśne (pH 3,8 do 4,8) – borówki amerykańskie i żurawina (przy pH 6 i wyższym w ogóle przestają rosnąć)
• podłoże lekko kwaśne (pH 5,5 do 6,2) – maliny, truskawki i agrest
• podłoże lekko kwaśne do obojętnego (pH 6,2 do 7,2) – jabłonie, grusze, porzeczki