Rozsadnik – co to jest, jak go przygotować i wykorzystywać

Każdy kto wiosną musiał kupować gotową rozsadę warzyw dobrze wie, że jest to przedsięwzięcie dość kosztowne, dlatego najlepszym rozwiązaniem jest przygotowanie rozsady we własnym zakresie.

Wprawdzie jeśli nie posiadamy ogrzewanej szklarni, w której panują idealne warunki do produkcji sadzonek, może być z tym kłopot, ale nic nie stoi na przeszkodzie aby wykorzystać do tego celu rozsadnik. Co prawda jego stworzenie zajmie nam trochę czasu, ale też pozwoli niewielkim kosztem i na małej powierzchni uzyskać tyle sadzonek roślin uprawnych, ile będzie nam potrzeba.

Rozsadnik to bowiem idealne miejsce do produkcji rozsady warzyw o krótkim okresie wegetacji (np. sałat) lub wymagających wczesnego siewu (warzywa kapustne), których uprawa z siewu wprost do gruntu jest trudna ze względu na panujące wczesną wiosną niesprzyjające warunki atmosferyczne (m.in. przymrozki, susze, wiatry, duże wahania temperatur).

Rozsadnik możemy mieć właściwie w każdym ogrodzie, gdyż do jego założenia potrzebny nam będzie jedynie niewielki fragment gruntu, na którym wydzielimy miejsce do siewu nasion.

Rozsadnik zakładamy jesienią, każdego roku zmieniając jego lokalizację (zmianowanie ogranicza ryzyko wystąpienia groźnych chorób jak np. zgorzel siewek). Pod rozsadnik wybieramy ciepłe, słoneczne stanowisko z łatwo nagrzewającą się ziemią. Rabata powinna być na tyle szeroka, aby umożliwić wygodną pielęgnację roślin, dlatego jej szerokość powinna wynosić ok. 1-1,2 m.

Następnie nawozimy glebę dobrze rozłożonym obornikiem i starannie przekopujemy na głębokość szpadla. Przed zimą okrywamy rozsadnik liśćmi lub włókniną, co ochroni glebę przez zbyt głębokim zamarznięciem i umożliwi jej szybkie nagrzanie się wiosną.

Okrycie zdejmujemy wczesną wiosną i w razie potrzeby ponownie nawozimy podłoże, tym razem dojrzałym kompostem. Zamiast kompostu możemy też wykorzystać specjalną ziemię do wysiewu nasion, ale ona często bywa dość droga. Następnie podłoże dokładnie grabimy i w razie konieczności nawadniamy.

Na tak przygotowanym stanowisku wytyczamy rzędy (zwykle co 10-15 cm), oznaczamy je tabliczkami z nazwą gatunku i wysiewamy nasiona. W zależności od uprawianych roślin, nasiona wysiewamy od końca marca do końca kwietnia, a warzyw późne lub na poplon od maja do lipca.

W trakcie produkcji rozsady ważnymi zabiegami pielęgnacyjnymi jest odchwaszczanie oraz delikatne nawadnianie rozsadnika (w razie potrzeby).

Najwcześniej, bo kiedy tylko pogoda pozwoli, siejemy:

• sałatę i pory (koniec marca-początek kwietnia),
• nieco później kapustę białą i czerwoną (połowa kwietnia), 
• jeszcze później kapustę brukselską (koniec kwietnia).

Rozsada tych warzyw będzie gotowa do wysadzenia do gruntu po ok. 1-1,5 miesiącu.

Na początku kwietnia możemy też wysiać kalafiory, kalarepę i brokuły, które potrzebują do wzrostu około miesiąca. Siane tak wcześnie warzywa mogą mieć kłopoty z kiełkowaniem i wzrostem, gdyż narażone są na wiosenne przymrozki i duże wahania temperatur, dlatego dobrze jest okryć zasiewy cienką, wiosenną włókniną, która przepuszcza światło i umożliwia wymianę gazową, ale zabezpiecza kiełkujące siewki przed chłodem, a także ochroni je przed nadmiernym wysychaniem i atakiem niektórych szkodników (np. pchełek). Włókninę zdejmuje się z grządki po ok. 2 tygodniach od wschodów.

Okrycia nie będą natomiast potrzebne przy wysiewie warzyw przeznaczonych na późny zbiór lub poplon jak np.

• kalafior, brokuł i jarmuż (siew na zbiór późny w końcu maja),
• endywia (siew maj-połowa czerwca),
• kalarepa (siew od połowy maja do końca czerwca)
• sałata i cykoria liściowa (siew w koniec czerwca-lipiec).

Jeśli w czerwcu mamy jeszcze na rozsadniku trochę wolnego miejsca, możemy też wysiać na nim nasiona kwiatów dwuletnich.

Bardziej zaawansowaną postacią rozsadnika jest inspekt, będący formą przejściową między rozsadnikiem a szklarnią (ma postać niewysokiej skrzyni z desek lub cegieł, okrytej zdejmowanymi szybami bądź folią w ramie). Jego założenie wymaga znacznie więcej pracy i wysiłku niż założenie rozsadnika, ale też daje o wiele większe możliwości uprawy różnych gatunków roślin i może pozostać na jednym miejscu przez lata.