Zimowity - uprawa, wymagania, rozmnażanie

Zimowity to niezwykłe jak na polskie warunki rośliny. Wiosną tworzą tylko rozety wąskich, zielonych liści. Zakwitają jesienią, wyglądem przypominając duże jasnofioletowe krokusy.

Zimowit należy do liliowatych i jest byliną tworzącą bulwy. Zimowity można sadzić w ogródkach skalnych – szczególnie efektownie wyglądają posadzone w grupach, w trawie lub wśród iglaków. Wysmukłe kielichy ich kwiatów mogą mieć barwę różową, czerwonawą, ciemnofioletową lub białą, choć najczęściej w naszym klimacie spotykamy te jasnofioletowe.

Zobacz zdjęcia

Zimowity mogą mieć zróżnicowane kolory, jednak najbardziej popularne są jasnofioletowe.

12019 - pixabay.com

Zimowity są długowieczne i ładnie rozrastają się, tworząc kępy.

_Alicja_ - pixabay.com

Uprawiając zimowity trzeba pamiętać o ich podlewaniu i nawożeniu.

Werner22Brigitte - pixabay.com

Charakterystyczną cechą zimowitów jest to, że kiedy kwitną, nie mają liści.

Hans - pixabay.com

Zimowity są trujące! Uważajmy, żeby nie pomylić ich z krokusami jesiennymi (Crocus sativus), które dostarczają szafranu.

Hans - pixabay.com

Liście zimowitów pojawiają się w maju-czerwcu, po czym zanikają (nie należy ich przycinać, bo muszą "nakarmić" cebulę).

Katarzyna Laszczak

Zimowity są roślinami silnie rozrastającymi się i długowiecznymi. Na przełomie wiosny i lata wytwarzają rozetę liści, która zasycha latem. Zaschnięte liście możemy lekko przyciąć, ale nie należy ich obrywać. Okres ich kwitnięcia przypada na połowę września i październik. Ich niewątpliwą zaletą jest odporność na mróz.

Sprawdź: Co trzeba zrobić w ogrodzie we wrześniu

Stanowisko i uprawa zimowitów

Zimowity najlepiej rosną w słonecznych lub lekko ocienionych miejscach. Lubią wilgoć, źle więc znoszą dłuższe przesuszenie. Wymagają gleby zasobnej w składniki pokarmowe, próchniczej i dobrze uprawionej. Zimowity należy nawozić dobrze przefermentowanym obornikiem lub stosować inny nawóz organiczny. Źle nawożone przestają kwitnąć.

Zimowity w czasie kiedy kwitną nie mają liści. Między innymi ta cecha odróżnia je od krokusów jesiennych. Fot. Skorchanov - pixabay.com

Rozmnażanie zimowitów

Zimowity rozmnaża się z bulw przybyszowych. Wykopuje się je, co kilka lat i rozdziela bulwy. Najlepiej przeprowadzać ten zabieg w lipcu lub sierpniu, ale nie później niż we wrześniu powinny być znowu posadzone. Bulwy umieszcza się w ziemi na głębokości ok. 15 cm – w zależności od ich wielkości. Kwitną tym obficiej, im dłużej rosną w tym samym miejscu. Nie należy więc ich zbyt często przesadzać.

UWAGA: cała roślina zimowita jest silnie trująca,
należy więc zabezpieczyć ją przed dziećmi.

Przeczytaj też: Szafran, czarnuszka, nasturcja - rośliny na egzotyczne przyprawy

Zastosowanie zimowitów

Zimowity stosowano kiedyś  w lecznictwie ludowym, były też przedmiotem zabobonów. Dawniej w celach leczniczych zbierano nasiona i bulwy zimowita, obecnie tylko z roślin dziko rosnących pozyskuje się nasiona i wytwarza z nich preparaty stosowane pod ścisłą kontrolą lekarza. Mają one działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne. Bulwy stosuje się w zwalczaniu chorób reumatycznych. W Szwajcarii wyciągiem z zimowitów barwiło się kiedyś pisanki wielkanocne.

Zimowity przypominają krokusy. Jednak w odróżnieniu od nich, w czasie kwitnienia nie mają liści. Fot. Keialein - pixabay.com

Polecane odmiany zimowitów:

• „Album” –  odmiana biała o drobnych kwiatach,
• „Albiplenum” – biała, pełnokwiatowa,
• „Plenum” –  odmiana lilioworóżowa, o pełnych kwiatach,
• „Rubrum” – purpurowa.

Zobacz też: Jakie kwiaty sadzić we wrześniu

Warto wiedzieć

Zimowity jesienne rosną dziko w Polsce, ale są objęte częściową ochroną (tzn. żeby je zrywać, trzeba mieć pozwolenie).