Wiosenne przycinanie drzew i krzewów owocowych. Co, jak i kiedy przycinać

Koniec lutego i marzec to odpowiedni czas na przycinanie drzew i krzewów owocowych. W tym okresie przeprowadza się głównie cięcie prześwietlające, mające na celu rozluźnienie koron oraz dopuszczenie do ich wnętrza większej ilości światła słonecznego.

Dzięki temu zabiegowi słońce łatwiej dociera do owoców znajdujących się w środkowej części korony, przyspieszając ich rozwój i dojrzewanie. Usunięcie nadmiaru zbędnych gałęzi, poprawia też przepływ powietrza w koronie, dzięki czemu drzewa i krzewy stają się mniej podatne na ataki chorób grzybowych.

Zanim jednak przystąpimy do zbiegu, musimy poznać ogólne zasady wiosennego ciecia drzew owocowych, a także przestrzegać szczegółowych zaleceń, dotyczących konkretnego gatunku, gdyż źle przeprowadzony zabieg może przynieść więcej szkody niż pożytku.

Prześwietlanie drzew w sadzie rozpoczynamy od wytrzymałych na niskie temperatury odmian jabłoni (koniec lutego/marzec), a następnie grusz, śliw, moreli i brzoskwiń (marzec).

W przypadku wiśni i czereśni, które są najbardziej wrażliwe na mróz i podatne na choroby kory oraz infekcje grzybowe, lepiej zrezygnować z ciecia wiosennego na rzecz cięcia letniego.

Cięcie prześwietlające drzew owocowych (głównie grusz i jabłoni) rozpoczynamy od skrócenia zbyt wysokiego przewodnika. Cięcie przeprowadza się na wys. ok. 3 m nad ziemią. Pozwoli to natychmiast poprawić nasłonecznienie wewnątrz korony, a także pomoże uzyskać drzewo o niższych rozmiarach, z którego łatwiej będzie zebrać owoce.

Po przycięciu wierzchołka, rozpoczynamy wycinanie pędów i gałęzi nadmiernie zagęszczających koronę. W tym celu usuwamy gałęzie rosnące jedna nad drugą, krzyżujące się, rosnące w kierunku wnętrza korony, leżące na sobie, zdeformowane, chore, uszkodzone i rosnące pionowo zbyt blisko pnia. Po takim cięciu korona powinna składać się z ok. 7-8 konarów głównych.

Jeśli korona nadal jest zbyt gęsta, należy z niej usunąć też część drobnych gałązek, głównie chorych, zdeformowanych, krzyżujących się lub rosnących pod niewłaściwymi kątami.

Podczas ciecia przeprowadzanego regularnie, wiosną usuwa się z korony ok. 20-30% gałęzi, ale w przypadku drzew zaniedbanych, może być konieczne wycięcie nawet do 70% gałęzi. Pamiętajmy, żeby rany po cięciu zawsze zabezpieczyć maścią ogrodniczą.

Znacznie słabszego cięcia wymagają drzewka młode i odmiany szczepione na podkładkach karłowych, a także śliwy i morele.

Mocniejszego i dość szczególnego zabiegu (prześwietlanie korony, skracanie gałęzi i mocne przycinane rocznych przyrostów) oczekują natomiast brzoskwinie, które bez właściwego cięcia słabiej owocują i wiążą więcej owoców w górnej części korony zamiast w dolnej.

Po takim cięciu na drzewie pojawi się wiosną sporo nowych, silnych, pionowych przyrostów nazywanych „wilkami” (głównie u gruszy), które latem trzeba będzie usunąć. Nie warto jednak wycinać ich wszystkich, bo w kolejnych latach na nich również zawiążą się owoce, dlatego część najsłabiej rosnących i ułożonych nieco bardziej po skosie lub łukowato dobrze jest pozostawić, pozbywając się jedynie tych najdłuższych, pionowych i najsilniejszych.

Wiosenne ciecie trzeba również przeprowadzić na kwaterze z krzewami owocowymi. Podobnie jak w przypadku drzew owocowych, technika ciecia roślin jagodowych różni się w zależności od gatunku (inaczej tnie się porzeczki czarne, które owocują na pędach 1-2 letnich, inaczej czerwone, owocujące na krótkopędach tworzących się na pędach 2-4 letnich, a inaczej agrest), mimo to obowiązują też pewne zasady ogólne.

Przycinanie krzewów należy rozpocząć od gatunków najbardziej odpornych na niskie temperatury. Są to maliny powtarzające owocowanie, które tnie się w drugiej połowie lutego. Jeśli nie były przycięte jesienią, to usuwa się wszystkie pędy ok. 5-10 cm nad ziemią.

Następnie przychodzi czas na porzeczki i agrest, które przycinamy pod koniec lutego i w marcu. W pierwszej kolejności z krzewów usuwamy wszystkie pędy chore, zdeformowane, połamane, słabe i pokładające się na ziemi, a jeśli krzew wymaga dalszego cięcia, postępujemy już zgodnie z zasadami dotyczącymi danego gatunku.

UWAGA: pamiętajmy, żeby używać ostrego sekatora. Narzędzie warto też regularnie myć, a nawet zdezynfekować, szczególnie jeśli obcinamy chore gałęzie. Patogeny mogą przenosić się na inne rośliny.