Szkodnik nie tyko pomidorów. Uwaga na skośnika pomidorowego

Katarzyna Józefowicz
Skośnik pomidorowy to ćma, której larwy żywią się m.in. pomidorami. Te owady szkodniki niedawno przywędrowały z Ameryki Południowej.
Skośnik pomidorowy to ćma, której larwy żywią się m.in. pomidorami. Te owady szkodniki niedawno przywędrowały z Ameryki Południowej. Sandiccc - pixabay.com
Skośnik pomidorowy to szkodnik groźny dla pomidorów, ale także innych roślin z rodziny psiankowatych, zarówno ozdobnych, jak i uprawnych. Walka z nim jest trudna, bo to nowy, inwazyjny gatunek.

Skośnik pomidorowy – szkodnik z Ameryki

Do grona inwazyjnych szkodników, przybyłych do nas z innych części świata, dołączył niedawno groźny szkodnik roślin psiankowatych - skośnik pomidorowy (Tuta absoluta Povolny). Owad zamieszkiwał dotychczas głównie tereny Ameryki Południowej, jednak kilka lat temu pojawił się także w ciepłych rejonach Europy, gdzie zaczął pustoszyć uprawy pomidorów i papryki.

Skośnik nie lubi zimna, ale ponieważ potrafił dostosować się do różnych warunków siedliskowych, mógł zacząć kolonizować coraz większe obszary Europy, docierając także do Polski. Ten groźny najeźdźca może poczynić poważne szkody w uprawach pomidorów, ale także papryki, ziemniaka i bakłażana. Pojawia się też na roślinach ozdobnych i na chwastach z rodziny psiankowatych (np. kolcowój, datura, psianka), dlatego może być problemem także w przydomowym ogrodzie ozdobnym.

Jak wygląda skośnik pomidorowy

Dorosły skośnik, to niewielki, aktywny nocą motyl (długość ciała ok. 0,5 cm), którego szaro-srebrzyste skrzydła w przedniej części pokrywają drobne, czarne plamki. Owad jest niezwykle płodny (samica składa ponad 250 jaj), dlatego w ciągu jednego sezonu może wydać na świat nawet ponad 10 pokoleń.

Skośnik pomidorowy jest ćmą. Ten szkodnik stosunkowo niedawno trafił do Europy i Polski.
Skośnik pomidorowy jest ćmą. Ten szkodnik stosunkowo niedawno trafił do Europy i Polski. Patrick Clement from West Midlands, England - wikimedia.commons CC BY-SA 2.0

Licencja CC BY-SA 2.0

Samica składa swoje jasnożółte jaja na spodniej stronie liści lub na łodydze, dlatego początkowo trudno jest je zauważyć. Wylegające się z nich larwy, zmieniają w trakcie rozwoju barwę z kremowej, przez zielonkawą, aż do zielonej z różowym odcieniem, co dodatkowo utrudnia prawidłową identyfikację szkodnika.

W naszym kraju owady zimują w postaci jaj, poczwarek lub dorosłych motyli (często na chwastach z rodziny psiankowatych np. na psiance czarnej) i łatwo rozprzestrzeniają się po całej Polsce. Na niewielkie odległości przemieszczają się między uprawami na własnych skrzydłach, a w dalsze rejony docierają z prądami powietrza, wiatrem lub z przewożonymi roślinami.

Szkodliwość skośnika pomidorowego

Szkodliwość owada może być bardzo duża, dlatego zaraz po jego zauważeniu, należy podjąć z nim natychmiastową i bezwzględną walkę. Gąsienice skośnika nie są wybredne i żerują zarówno na owocach jak i na liściach, pędach, pąkach, a nawet siewkach roślin, tworząc na ich powierzchni korytarze, miny i wżery. W sprzyjających warunkach, gdy nie zostaną w porę zauważone i powstrzymane, mogą zniszczyć większość plonu pomidorów lub papryki.

Rośliny, których całkiem nie zniszczą, mogą być atakowane przez grzyby, bakterie i wirusy, które wnikają do ich wnętrza przez powstałe po żerowaniu szkodnika rany i uszkodzenia.

Larwy skośnika żerują na różnych częściach rośliny i mogą poważnie ją uszkodzić.
Larwy skośnika żerują na różnych częściach rośliny i mogą poważnie ją uszkodzić. Astronatas - wikiemdia.commons CC BY-SA 4.0

Licencja CC BY-SA 4.0

Jak zwalczać skośnika pomidorowego

Problem ze skośnikiem polega między innymi na tym, że w Polsce nie ma jeszcze zarejestrowanych preparatów chemicznych do jego zwalczania, dlatego póki co trzeba radzić sobie innymi, dostępnymi metodami. Najwięcej zniszczeń owady dokonują w uprawach szklarniowych, gdyż w ciepłych, wilgotnych miejscach czują się najlepiej. Paradoksalnie to właśnie w takich miejscach najłatwiej z nimi walczyć.

Zwalczanie skośnika powinniśmy rozpocząć od rozmieszczenia w szklarniach i tunelach tablic wskaźnikowych oraz pułapek feromonowych, które pozwolą nam określić przybliżoną ilość owadów. Gdy ich liczebność zacznie wzrastać, będzie to dla nas sygnał do rozpoczęcia biologicznej walki ze szkodnikiem.

Mogą nam w tym pomóc biopreparaty, zawierające pożyteczne mikroorganizmy. Z gąsienicami groźnego motyla poradzą sobie m.in. specjalne bakterie (np. preparat DiPel WG, zawierający bakterie Bacillus thuringensis), natomiast z jajami i larwami upora się m.in. drapieżny pluskwiak dziubałeczek mączlikowy (Macrolophus pygmaeus zawarty m.in. w preparacie MIRICAL).

Nie bez znaczenia jest też profilaktyka, polegająca głównie na niszczeniu wszystkich resztek roślinnych, pozostających po zbiorach (szczególnie ze szklarniowych upraw pomidora i papryki), zakupie materiału rozmnożeniowego wyłącznie z zaufanego źródła, unikaniu uprawy w bliskim sąsiedztwie warzywnika lub szklarni roślin z rodziny psiankowatych oraz niszczeniu wszystkich chwastów z tej rodziny. W amatorskich uprawach można też wykorzystać przeciwko szkodnikowi preparaty roślinne, przeznaczone do zwalczania gąsienic (np. wywar z czosnku, odwar z bylicy piołun).

od 7 lat
Wideo

Gdynia Orłowo

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na e-ogrodek.pl e-ogrodek.pl