Szklarnia ogrodowa. Jak zbudować szklarnię w ogrodzie

Szklarnia na działce lub w ogrodzie umożliwi nam wcześniejsze zbiory warzyw i uprawę bardziej wymagających gatunków roślin. Radzimy jak zbudować szklarnię ogrodową.

Polski klimat jest bowiem na tyle surowy i zmienny, że uprawa wspomnianych powyżej roślin oraz innych, mających pochodzenie egzotyczne – bez odpowiedniej osłony i ochrony – staje się praktycznie niemożliwa. Szklarnia w przydomowym ogrodzie rozwiązuje niemal całkowicie ten problem. Najpierw jednak trzeba ją zbudować, obsadzić sadzonkami, a następnie pieczołowicie je pielęgnować i wspierać ich wegetację. W zimie musimy pamiętać o ogrzaniu szklarni, natomiast w lecie zapewnić roślinom nieco chłodu. Biorąc pod uwagę ostatni z wymienionych aspektów, jak i docieranie do wnętrza szklarni odpowiedniej ilości światła dziennego – trzeba ją należycie usytuować w ogrodzie.

Radzimy: Jak wybrać drewniany domek na działkę i na co zwrócić uwagę przy jego montażu

Wybór miejsca na szklarnię ogrodową

Tradycyjna szklarnia, która w przyszłości zaopatrzy naszą rodziną w wyhodowane w niej warzywa, zioła oraz sadzonki kwiatów powinna zajmować na działce nie mniej, aniżeli 10–15 metrów kwadratowych powierzchni. Przy czym wielkość planowanej szklarni, to oczywiście sprawa dowolna i należy ją dostosowywać do indywidualnych potrzeb. Jeśli jednak ilość miejsca na działce jest ograniczona i trudno wygospodarować na szklarnię te minimalne 10 metrów kwadratowych – lepiej na jej rzecz urządzić niewielki ogród zimowy tuż przy domu. Szklarnię wolnostojącą sytuujemy w ten sposób, że dłuższa oś szklarni przebiega z kierunku wschodniego ku zachodowi. Najlepsze miejsce dla szklarni to południowy skraj naszej działki. Od południa, ale także i od wschodu szklanej konstrukcji nie powinny znajdować się żadne zabudowania, ani wysokie drzewa. Ich obecność ograniczy bowiem dopływ światła dziennego do posadzonych roślin szklarniowych. Pamiętajmy, że im więcej posiadamy wolnej przestrzeni na działce – tym korzystniej można zagospodarować przyszłą szklarnię.

Formalności prawne związane z budową szklarni w ogrodzie

Na szczęście szklarnie ogrodowe to jedne z nielicznych budowli, które można wznosić bez posiadania pozwolenia na budowę. Jednak zamiar planowanej inwestycji należy zgłosić we właściwym urzędzie terytorialnym, przedstawiając sposób, zakres i termin prowadzenia prac budowlanych. Ponadto, trzeba zaznaczyć, że obiekty, które można budować bez pozwolenia, tj. altany, wiaty, parterowe budynki gospodarcze, przydomowe oranżerie, ogrody zimowe, itp. powinny posiadać powierzchnię zabudowy nie większą niż 35 m² (a łączna liczba tego typu obiektów nie przekracza dwóch na 500 m² działki).

Jeśli powierzchnia szklarni nie przekracza 35 m2, na jej budowę nie potrzebujemy pozwolenia. Fot. Nippelsn - pixabay.com

Przygotowanie podłoża w szklarni

Każdy ogrodnik zdaje sobie sprawę, że rośliny do rozwoju, a tym bardziej do oddawania plonów potrzebują odpowiedniego podłoża. Przede wszystkim powinno być ono przepuszczalne. Jednak naturalne warunki gruntowe, jakie panują na naszych działkach – rzadko są w stanie sprostać wymaganiom różnego rodzaju roślinności. Należy zatem zakupić odpowiednie podłoże i rozłożyć je na planowanym terenie szklarni. Wybór, jaki oferują w powyższym zakresie sklepy i markety ogrodnicze jest aktualnie ogromny. Podłoże powinno zostać dobrane w zależności od rodzaju roślin, jakie zamierzamy hodować w szklarni. Dostępne są też podłoża uniwersalne, nadające się pod roślinność różnego rodzaju oraz specjalne maty szklarniowe, zalewane pożywką o określonym dla danej rośliny – pH. Przed podjęciem decyzji o zakupie konkretnej ziemi lub maty – warto o szczegóły dopytać dokładnie sprzedawców, którzy oferują owe produkty. W przypadku, kiedy planujemy założyć profesjonalną hodowlę roślin lub warzyw – trzeba też zdawać sobie sprawę ze wzrostu kosztów planowanego przedsięwzięcia. W typowych szklarniach, wznoszonych na użytek domowników najczęściej wymienia się wierzchnią warstwę podłoża na bardziej sprzyjającą rozwojowi roślin.

Podpowiadamy: Jak zbudować pergolę ogrodową i jakimi roślinami warto ją obsadzić

Budowa szklarni w ogrodzie

Czy pod szklarnię potrzebny jest fundament?

Najpopularniejsze są proste szklarnie, przypominające bryłą położony prostopadłościan, na którym oparto dwuspadowy dach. Choć oczywiście ogrodowa szklarnia może przybrać zupełnie inne kształty. Budowę w każdym przypadku rozpoczyna się od dokonania szczegółowych pomiarów i podjęcia decyzji, czy szklarnia będzie posiadała fundament, czy też nie. Jako, że większość z nas zakłada użytkowanie wzniesionej budowli przez przynajmniej kilka lat, a są i tacy, którzy planują korzystać z niej dozgonnie – szklarnię powinno budować się na fundamencie. Wielkość fundamentu, jak przy każdej budowie należy dostosować do rozmiarów szklarni. Można wykonać go za pomocą wbitych w podłoże słupów i płyt fundamentowych, albo tradycyjnie – wylać beton w przygotowane uprzednio formy. W drugim przypadku fundament nie musi być szerszy niż 15 cm. Nie chodzi też o jego skomplikowanie, ani użycie jakichś specjalistycznych materiałów. Ważne jest, aby w ogóle był w celu nadania konstrukcji odpowiedniej stabilności.

Konstrukcja szklarni ogrodowej

Na szkielet szklarni stosuje się różne materiały. Najczęściej są to gotowe konstrukcje z aluminium do samodzielnego montażu. Taniej jest jednak wykonać szkielet samodzielnie. Można to zrobić np. z metalowych teowników lub z drewna. W pierwszym przypadku metal należy zakonserwować odpowiednią farbą, aby uchronić konstrukcje przed rdzewieniem, zaś w drugim – zastosować impregnat do drewna, aby stało się wytrzymałe i trwałe.  

Przeszklenie szklarni w ogrodzie

Do szklenia najlepiej jest używać specjalnego szkła ogrodniczego. Jest ono jednocześnie tańsze i posiada odpowiednią dla roślin przepuszczalność światła. Często do szklenia szklarni, a zwłaszcza ich dachów stosuje się tez poliwęglan komorowy. Tradycyjny sposób szklenia za pomocą kitu szklarskiego wyszedł już dawno z mody i obecnie poszczególne szyby wstawia się
w ramy za pomocą silikonu. Pod szklane tafle warto zastosować plastikowe podkładki, które sprawią, że w czasie mrozów szkło nie popęka tak szybko.  Pochyłość oszklonego dachu szklarni, niezależnie od zastosowanego materiału – nie powinna być mniejsza od 20 stopni. Podczas szklenia należy uwzględnić konieczność wietrzenia szklarni w czasie upałów. Należy zatem zastosować uchylne okna dachowe, jak i wziąć pod uwagę możliwość otwierania ścian bocznych. Szczególnie istotne jest, aby możliwość otwarcia posiadała ściana zachodnia. Jest to spowodowane tym, że to właśnie z zachodu wieją przeważnie wiatry w Polsce. Ściana ta, winna też być skonstruowana ze szczególną starannością, a dodatkowo warto ją wzmocnić podporami. W małych szklarniach – drzwi wejściowe nie muszą być usytuowane tradycyjnie po środku ściany szczytowej. Zaleca się nawet, aby umieścić je z boku szklarni.

Przeczytaj też: Jak zbudować i użytkować wędzarnię ogrodową

Do oszklenia cieplarni można wykorzystać szkło (najlepiej szkło ogrodnicze) lub poliwęglan komorowy. Fot. EME - pixabay.com

Zagospodarowanie szklarni ogrodowej

Doskonała szklarnia powinna zostać wyposażona w stoły szklarniowe oraz półki, które znacznie ułatwiają prace nad pielęgnacją roślin. Umożliwiają także uprawę kwiatów doniczkowych i różnych roślin egzotycznych. Przeważnie jednak szklarnię zakładamy w celu posiadania własnych warzyw, ziół oraz kwiatów, które wraz z nadejściem cieplejszych dni wysadzamy do ogrodu. Począwszy od marca można rozpocząć hodowanie rozsad warzywnych, tj. selera, pora, sałaty, warzyw kapustnych, karczochów, pomidorów, bakłażanów, itp. Wówczas też jest doskonały czas na wysiew wonnych ziół – majeranku, rozmarynu, lubczyku, szałwii, bazylii, estragonu, oregano lub innych. Także jednoroczne kwiaty szybciej rozkwitną na zewnątrz ogrodu, jeśli zostaną wcześniej wysiane i podhodowane w szklarni. Z rozsady hoduje się w naszym klimacie najczęściej szkarłaty, floksy, aksamitki, astry, goździki ogrodowe, begonie stale kwitnące i wiele innych gatunków.
Jakiekolwiek rośliny postanowiliśmy uprawiać w naszej szklarni – nie możemy zapomnieć o ich nawadnianiu i odpowiedniej pielęgnacji. Do upraw szklarniowych w sposób szczególny polecane są indywidualne nawadniacze kropelkowe, które punktowo nawilżają ziemię pod rośliną. Nadają się zarówno do uprawy warzyw, jak i uprawy roślin doniczkowych.

Podpowiadamy: Jak wyhodować awokado z pestki

Ogrzewanie szklarni i ochrona przed nadmiernym nagrzewaniem

Pamiętajmy, że w lecie w szklarni jest bardzo gorąco, zaś w zimie – jeśli szklarnia nie posiada ogrzewania – zimno. Latem, nieodzownym elementem pielęgnacji roślin jest regularne wietrzenie szklarni. Dodatkowo, podczas większych upałów rośliny trzeba chronić przed nadmiernie piekącymi promieniami słońca.
W powyższym celu można zamontować żaluzje lub zabezpieczyć szyby specjalnymi farbami dostępnymi w sklepach ogrodniczych. Przed zimnem ściany oraz dach szklarni zabezpiecza się specjalną folią izolacyjną. Dodatkowo, trzeba pamiętać, że już od późnego lata do szklarni zaczyna docierać coraz mniej światła. Dlatego też szyby powinny być utrzymane w należytej czystości. Większość roślin nie znosi także przeciągów. Jeśli więc zjawisko takie powstanie – należy je jak najszybciej eliminować.

Ponadto, chcąc użytkować szklarnie przez okrągły rok – trzeba pomyśleć o sposobie jej ogrzewania w czasie mrozów. Są to wprawdzie dodatkowe koszta, ale bez ich poniesienia większość roślin po prostu zmarznie. Sposób ogrzewania jest dowolny, ale warto wiedzieć, że przy ogrzewaniu gazowym znacznie podnosi się wilgotność pomieszczenia. Ta z kolei przyczynia się do powstawania i rozwoju chorób roślinnych. Właśnie dlatego najlepszą metodą ogrzewania szklarni jest ogrzewanie jej energią elektryczną. Jednak ze względu na dość wysokie koszty takiego ogrzewania, przed wstawieniem grzejników warto przyjrzeć się dokładnie szczelności szklarni i wyeliminować wszystkie miejsca ucieczki ciepła.

Jak zbudować szklarnię za darmo

Planując szklarnię większość z nas liczy się z kosztami, jakie trzeba będzie ponieść w czasie jej budowy. Tymczasem, okazuje się, że szklarnia spokojnie może zostać zbudowana... ze starych okien pochodzących z demontażu. Taki materiał nic nie kosztuje. Trzeba się jedynie postarać, aby go zdobyć. Jednak firmy, które zajmują się wymianą okien są wręcz zadowolone, jeśli zdemontowaną stolarkę okienną ktoś od nich odbierze, ponieważ nie ponoszą wówczas kosztów utylizacji zużytego materiału. Jedyny koszt, jaki trzeba wówczas ponieść to zakup wkrętów, które posłużą do scalania konstrukcji w jedną całość. Pomysł wydaje się być wręcz znakomity. Pozostaje kwestia jego realizacji. Choć Polacy to przecież prawdziwe złote rączki. Zatem z zadaniem poradzi sobie z pewnością niejeden zapalony majsterkowicz. W tym miejscu nie pozostaje nic innego, jak życzyć wszystkim chętnym: powodzenia w realizacji przedsięwzięcia!