Schody zewnętrzne - jak i z czego zbudować

Schody zewnętrzne mogą być wykonane z różnych materiałów. Jednak najczęściej stosowanym rozwiązaniem jest budowa schodów z betonu i wykończenie ich dowolnie wybranym materiałem okładzinowym.

Zabierając się do budowy schodów zewnętrznych warto wiedzieć, że powinny one stanowić oddzielną od domu konstrukcję i być posadowione na samodzielnym fundamencie. Ponadto  trzeba też odpowiednio wcześnie zdecydować o rodzaju zastosowanego do wykończenia schodów materiału. Trzeba bowiem uwzględnić grubość okładziny, która wpłynie na wysokość stopni.

Schody zewnętrzne – optymalne wymiary

Schody zewnętrzne powinny być dokładnie rozmierzone oraz właściwie wyprofilowane. Ze względu na bezpieczeństwo użytkowania oraz konieczność odpływu wód opadowych – schody, które sytuowane są na zewnątrz budynków wykonuje się z niewielkim spadkiem w kierunku zewnętrznym od domu. Spadek ten jednak powinien być na tyle nieznaczny, aby osoby wchodzące po schodach nie odczuwały istniejącej pochyłości ich stopni.

Oprócz tego, schody niezależnie od kształtu muszą mieć odpowiednie wymiary. Za minimalną szerokość biegu schodów dla domów jednorodzinnych przyjęto 90 cm. Trzeba jednak pamiętać, że schody o nieco większej szerokości biegu są bardziej komfortowe w użytkowaniu.

Dla schodów zewnętrznych za wygodne uważa się stopnie o wysokości nie większej niż 15 cm. W razie konieczności wysokość tą można nieznacznie zwiększyć, ale nie powinna ona przekroczyć 17-18 cm. Wygodna głębokość stopni to od 27 cm do maksymalnie 50 cm. Pamiętajmy też, że wszystkie stopnie powinny mieć jednakową wysokość, dlatego dokładnie przeliczmy ich liczbę.

Planując schody należy również uwzględnić odpowiednie wymiary podestu znajdującego się przy drzwiach wejściowych. W każdym przypadku powinien być on na tyle przestronny, aby stojąc na nim można było bez trudu otworzyć drzwi do domu. Szczególnej uwadze należy poddać podesty usytuowane przy drzwiach, które otwierają się na zewnątrz. Po wykończeniu podestu, próg drzwiowy powinien wystawać ponad jego poziom o około 1,5 – 2 cm, a posadzka wewnętrzna powinna znajdować się przynajmniej o 1 cm wyżej aniżeli zewnętrzna. Wykonanie schodów w powyższy sposób gwarantuje wygodne z nich korzystanie i zapobiega przedostawaniu się wody opadowej do wnętrza domu.

Budujemy schody z betonu

Konstrukcja schodów zewnętrznych powinna być samodzielna i oddylatowana od konstrukcji budynku. Sztywne połączenie obydwu konstrukcji z sobą może powodować pęknięcia schodów oraz przyczyniać się do pogorszenia termoizolacyjności przegród domu. Nie poleca się także opierania schodów na ścianie fundamentowej budynku. Powinny mieć one własny fundament, najlepiej zagłębiony poniżej poziomu przemarzania gruntu.

Pod niewielkie i lekkie schody nie ma konieczności wykonywania ławy fundamentowej. Z powodzeniem można tu zastosować chudy beton z warstwą papy na osnowie poliestrowej, której rolą będzie zabezpieczenie fundamentowania przed działaniem wód gruntowych. Fundament pod schody można również wybudować z bloczków.

Jeśli schody mają mieć stopnie z trzech stron – pod ich płytę wykonuje się najczęściej deskowanie tracone lub formuje warstwowo piasek wzmacniając go chudym betonem i oddzielając papą.

Po przygotowaniu podłoża pod płytę schodów i wylaniu warstwy betonu można przystąpić do przygotowywania deskowania pod stopnie. Liczy się tutaj dokładne rozmierzenie schodów, precyzja oraz dobre usztywnienie zastawek. W odpowiednio przygotowane zastawki wylewamy beton klasy B 20, wzmacniając jednocześnie każdy ze stopni prętami zbrojeniowymi. Między schodami, a ścianą domu trzeba pozostawić szczelinę dylatacyjną (można ją odizolować styropianem lub papą).

Wylany beton musi uzyskać odpowiednią twardość, co sprawia, że po świeżo wykonanych schodach nie można chodzić przez przynajmniej kilka dni. Trzeba też pamiętać, że całkowita wytrzymałość betonowych schodów zostanie osiągnięta dopiero po 3 – 4 tygodniach, co oznacza, że właśnie tyle czasu powinniśmy wstrzymać się z pracami wykończeniowymi.

Wykończenie schodów zewnętrznych

Wybierając materiał do wykończenia schodów zewnętrznych należy uwzględnić, że powinien on pasować do samego budynku oraz jego otoczenia.  Schody mogą też wyglądać podobnie, co przydomowy podjazd, ścieżki ogrodowe lub ogrodzenie posesji.

Do wykończenia schodów wejściowych stosuje się najczęściej klinkier, gres, mrozoodporną terakotę, kamień naturalny lub drewno. Innego wykończenia wymaga strefa wejścia eleganckiej rezydencji, a inne należy zastosować w przypadku prostej i nowoczesnej bryły domu z płaskim dachem.

Drewno do wykończenia schodów zewnętrznych

Jest ono materiałem przyjaznym człowiekowi, w pełni naturalnym i ekologicznym. Jednak ze względu na słabą odporność na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych wymaga odpowiedniej obróbki i zabezpieczenia poprzez impregnację i olejowanie.

Na schody zewnętrzne można stosować deski dębowe, modrzewiowe, świerkowe lub sosnowe, ale coraz częściej sięga się również po egzotyczne gatunki drewna. Przed wykończeniem betonowych schodów drewnem – beton należy zaizolować masą bitumiczną lub płynną folią.

Deski nie powinny przylegać bezpośrednio do stopni, a być montowane do specjalnych legarów np. z tworzyw sztucznych, których obecność zmniejsza ryzyko zawilgocenia drewna od spodu. Jednak nawet najbardziej profesjonalny montaż drewna na schodach zewnętrznych nie zwalnia z konieczności powtarzania impregnacji surowca co 2-3 lata.

Schody zewnętrzne z okładziną kamienną

Kamienne okładziny kosztują sporo, ale są bardzo efektowne, trwałe i wygodne w użytkowaniu. Najbardziej polecanymi na schody zewnętrzne kamieniami są kamienie twarde i trudno ścieralne, charakteryzujące się jednocześnie niską nasiąkliwością i nienasiąkliwe.

Takie właściwości ma granit, bazalt oraz twardy piaskowiec. Szczególnie dobrze sprawdza się granit o płomieniowanej powierzchni, ponieważ ten kamień nie ulega szybkiemu zabrudzeniu. Granitowe schody doskonale pasują do ekskluzywnych domów, wznoszonych na styl rezydencjonalny. W takich sytuacjach najczęściej stosuje się płyty o wielkości całych stopni, grube na 2-4 cm. Tańszym wariantem są mniejsze i cieńsze kamienne płytki, które trzeba docinać do wymiarów stopni, ale one nie prezentują się już tak okazale.

Okładając schody kamieniem warto zadbać o antypoślizgowość ich powierzchni. W tym celu można zastosować antypoślizgowe listwy schodowe lub obrobić krawędzie stopni w chropowate ryfle. Okładziny kamienne przykleja się stosując elastyczne kleje epoksydowe lub elastyczne zaprawy cienkowarstwowe. Spoinuje natomiast przy zastosowaniu zapraw do spoinowania wąskiego.

Okładzina schodów z płytek ceramicznych

Okładzina z płytek ceramicznych jest estetyczna, a jej zakup nie rujnuje domowego budżetu. Stąd też stosuje się ją najpowszechniej. Do tego celu nadają się płytki klinkierowe, gres porcelanowy i terakota o właściwościach mrozoodpornych. Producenci poszczególnych materiałów wychodząc naprzeciw oczekiwaniom inwestorów – do okładania schodów zewnętrznych dedykują pełne systemy, składające się z płytek stopniowych, podstopniowych, cokołowych oraz narożnych. Zdecydowanie ułatwia to montaż, jak również przyczynia się do sprawniejszego spływu wody opadowej ze schodów.

Ze względu na bezpieczeństwo dobrze jest wybrać płytki antypoślizgowe, reliefowane lub o naturalnie chropowate.

Oczywiście same płytki, jak i zaprawa do ich mocowania muszą być mrozoodporne. Układając płytki na schodach trzeba pamiętać, że zaprawy klejowej nie nakłada się na tzw. placki, a równomiernie rozprowadza po całej powierzchni płytek tak, aby dokładnie przylegały one do powierzchni betonu. Wówczas pod płytkami nie gromadzi się woda i materiał długo pozostaje w dobrym stanie.