Róże do ogrodu – jakie wybrać. Główne typy róż i ich wymagania

Róże ze względu na swoją ogromną popularność, doczekały się ogromnego bogactwa odmian, które dla ułatwienia identyfikacji roślin podzielono na grupy. Uwaga: klasyfikacja róż w zależności od źródła może być nieco inna, rozróżniając 5, 7 lub więcej grup (np. róże wielokwiatowe rozdziela się na róże ogrodowe, parkowe, okrywowe). Zwykle jednak uznaje się kilka grup podstawowych. Znając główne typy i ich wymagania łatwiej dobrać róże do przydomowego ogrodu - zwracajmy uwagę w pierwszej kolejności na to, a dopiero potem wybierzmy gatunek albo kolor, który nam się podoba.

Jednymi z najbardziej cenionych róż są róże wielkokwiatowe, nazywane też szlachetnymi, herbatnimi lub ogrodowymi. Ich cechą charakterystyczną są duże, pełne, pojedyncze, kształtne kwiaty, zwykle o klasycznej, eleganckiej budowie, zawiązujące się pojedynczo na wniesionym, grubym, sztywnym pędzie.

Róże tej grupy mają krzaczasty, wzniesiony pokrój i tworzą wysokie, proste, smukłe pędy (ok. 80-120 cm). Ze względu na urodę kwiatów oraz wysokość pędów, uprawiane są głównie na kwiat cięty i królują w kwiaciarniach oraz bukietach okolicznościowych.

Niestety, mimo niezaprzeczalnej urody, róże wielkokwiatowe w ogrodach pojawiają się dość rzadko. Przyczyną takiej sytuacji są ich wysokie wymagania oraz wrażliwość na choroby i niekorzystne warunki uprawowe. Róże wielkokwiatowe mają duże zapotrzebowanie na składniki pokarmowe i lubią ciepło. Bardzo źle znoszą mrozy oraz niekorzystne warunki pogodowe, dlatego lepiej czują się pod osłonami niż na rabacie. Są też wyjątkowo wrażliwe na choroby, szczególnie pochodzenia grzybowego, dlatego bez zabiegów ochronnych, trudno utrzymać je w dobrej formie przez dłuższy czas.

*Uwaga: nie mylmy róż herbatnich z herbacianymi. Te pierwsze to typ róż, pochodzący od roślin sprowadzonych z Dalekiego Wschodu, których zapach kojarzył się z herbatą. Drugie – to róże o charakterystycznym pomarańczowożółtym kolorze.

Ich przeciwieństwem są bardzo popularne w ogrodach róże wielokwiatowe, nazywane też rabatowymi, krzaczastymi lub parkowymi. Odmiany należące do tej grupy nie mają wprawdzie tak dużych i atrakcyjnych kwiatów jak róże wielkokwiatowe, za to mogą kwitnąć nieprzerwanie przez większą część sezonu, a do tego są odporne na niekorzystne warunki atmosferyczne, wytrzymałe na mróz i mało podatne na choroby. Ich kwiaty nie nadają się zwykle do wazonu, mimo to trudno odmówić im uroku, bo chociaż są niewielkie, często bywają pełne lub półpełne, a na pędach pojawiają się w dużej ilości.

Róże rabatowe mają postać niewysokich, gęsto rozgałęzionych i rozłożystych krzewów. Idealne nadają się na obwódki rabat, ścieżek i trawników, a także do tworzenia kompozycji ogrodowych z innymi roślinami. Odmiany o długich pędach mogą być natomiast wykorzystywane jako rośliny okrywowe.
Wyższe i mocniej krzewiące się róże z tej grupy określa się często jako krzaczaste albo parkowe - dorastają one nawet do 1,8-2 m. Natomiast te o długich pędach – jako okrywowe. Czasem są one wydzielane jako osobne typy.

Kolejna grupa róż to róże pnące. Trudno pomylić je z innymi różami, gdyż tworzą bardzo długie, czasem nawet kilkumetrowe, elastyczne pędy. Choć nie są typowymi pnączami (nie wytwarzają organów czepnych jak np. wąsy, ani nie owijają się wokół podpór), muszą mieć zapewnione podpory, na których będą mogły się wspierać. Trzeba je też do nich przywiązać, aby nie spadły podczas wiatru.

Róże pnące oczekują żyznego podłoża i słonecznego stanowiska. Wymagają też specjalnego okrycia na zimę (pędy się zdejmuje z podpór i odpowiednio okrywa na powierzchni zimy), gdyż nie są zbyt mrozoodporne.

Róże pnące kwitną bardzo obficie, ale nie tak długo jak krzaczaste (w zależności od odmiany kwitną raz w sezonie lub powtarzają kwitnienie). Doskonale nadają się do dekoracji altan, łuków wejściowych, pergoli, ogrodzenia lub ścian budynku.

Kolejna grupa róż to róże pienne. Często mylone z różami pnącymi, z którymi w rzeczywistości niewiele mają wspólnego. Róże pienne to nic innego jak krzewy szczepione na pniu. W ich przypadku odmiany mogą pochodzić z różnych grup róż, o ile długo i obficie kwitną i nie sprawiają zbyt dużych problemów uprawowych.

Takie róże wspaniale nadają się do dekoracji tarasów, balkonów, altan, rabat czy trawników, ale ich mrozoodporność jest mocno dyskusyjna, dlatego podobnie jak róże pnące, wymagają specjalnej, zimowej ochrony.

Ostania z ważnych grup róż to róże miniaturowe, osiągające zaledwie 20/30-50 cm wysokości. Zaliczane do niej odmiany to głównie rośliny pojemnikowe, które nie mogą rosnąć przez cały rok w gruncie, gdyż źle znoszą niskie temperatury. Róże miniaturowe mają zwykle krzaczasty pokrój i tworzą liczne, małe, ale bardzo kształtne, najczęściej pełne kwiaty w wielu kolorach.