Chwasty podpowiedzą, jaka jest ziemia w ogrodzie. Poznaj rośliny wskaźnikowe i sprawdź właściwości podłoża

Katarzyna Laszczak
Katarzyna Laszczak
Różne popularne rośliny mogą wskazywać określone cechy gleby. Na przykład obecność cykorii podróżnik świadczy o tym, że ziemia jest bogata w azot.
Różne popularne rośliny mogą wskazywać określone cechy gleby. Na przykład obecność cykorii podróżnik świadczy o tym, że ziemia jest bogata w azot. _Alicja_/pixabay.com
Często zastanawiamy się np. jaką mamy glebę w ogrodzie. W określeniu cech naszej ziemi pomogą rośliny wskaźnikowe, czyli pospolite chwasty. Na ich postawie ich występowania można określić zawartość niektórych ważnych dla roślin pierwiastków, takich jak azot, fosfor czy potas, a także powiedzieć, czy ziemia ma odczyn kwaśny czy zasadowy.

Spis treści

Jak określić jakość ziemi w ogrodzie

Poszczególne gatunki roślin mają swoje wymagania dotyczące gleby – zawartych w niej składników mineralnych i poziomu kwasowości (pH). Musimy o tym pamiętać, wybierając rośliny do naszego ogrodu. Wiedza o tym, jaki skład ma ziemia w naszym ogrodzie jest też ważna podczas nawożenia. Może się okazać, że zupełnie niepotrzebnie dostarczamy roślinom składników, których mają pod dostatkiem. A skutki ich nadmiaru wcale nie są dobre. Jednak skąd mamy wiedzieć, jaką mamy ziemię?

Można oczywiście przeprowadzić analizę chemiczną, ale bardzo przydatna będzie także obserwacja tzw. roślin wskaźnikowych. Są to dzikie rośliny, często przez nas traktowane jako chwasty, które mają wyraźnie określone preferencje dotyczące gleby. Rosną tam, gdzie mają odpowiednie warunki.

Trzeba się zatem przyjrzeć, co dominuje wśród „naszych” chwastów. Pamiętajmy tylko, żeby nie wyciągać wniosków na podstawie pojedynczych roślin – takie mogą się zdarzyć praktycznie wszędzie. Ale jeśli określone gatunki wskaźnikowe występują w sporych ilościach, wyglądają na silne i zdrowe, to możemy zakładać, że mamy właśnie ich „ulubioną” ziemię.

Gleby bogate i ubogie w azot. Jakie rośliny na nich rosną?

Azot jest jednym z podstawowych minerałów, jakie powinniśmy dostarczyć roślinom wiosną i latem. Warto jednak ustalić jaki jest jego poziom w naszej ziemi, żeby nie przedobrzyć.
O tym, że ziemia jest bogata w azot świadczą następujące rośliny:

  • pokrzywa zwyczajna,
  • cykoria podróżnik,
  • serdecznik pospolity,
  • podagrycznik,
  • gwiazdnica pospolita,
  • rdest.

Natomiast na niedostatki azotu wskazuje:

  • fiołek trójbarwny,
  • koniczyna biała,
  • babka lancetowata,
  • wrzos zwyczajny.

Fosfor i potas w glebie. Zwróć uwagę na te rośliny

Dla roślin ważny jest także fosfor i potas. Nawozy zawierające te pierwiastki stosuje się przede wszystkim jesienią, bo odpowiadają one za cechy, które pozwalają lepiej przetrwać zimę.
Na to, że w ziemi jest spora zawartość potasu i fosforu wskazuje obecność wiechliny łąkowej i koniczyny białej.
Natomiast o niedostatku tych minerałów świadczy występowanie mietlnicy pospolitej, tomki wonnej i śmiałka darniowego.

Po tych roślinach poznasz zawartość wapnia w glebie

Jeśli ziemia w naszym ogrodzie zawiera dużo wapnia, to możemy się spodziewać następujących chwastów:

  • blekot pospolity,
  • oset zwisły,
  • mak polny,
  • ostróżeczka polna,
  • ostrożeń polny,
  • gorczyca polna,
  • lucerna sierpowata,
  • świerzbnica polna,
  • miłek wiosenny.

Z kolei o ziemi ubogiej w wapń świadczy występowanie następujących roślin:

Sprawdzamy odczyn gleby

Do sprawdzenia odczynu gleby – czyli poziomu jej kwasowości (pH) możemy użyć miernika. Do wyboru mamy takie, których końcówkę wtyka się w ziemię i na wskaźniku odczytuje wynik, albo takie, w których próbkę gleby polewa się specjalnym płynem i na podstawie zachodzącej reakcji, określa poziom kwasowości. Kwasomierze nie są specjalnie kosztowne (można je kupić w sklepach ogrodniczych lub internecie), ale i tu z pomocą przyjdą nam rośliny.

Dowiedz się więcej: Jak sprawdzić odczyn ziemi w ogrodzie? Polecamy łatwe metody

Prawdziwym „papierkiem wskaźnikowym” są hortensje ogrodowe (choć pokazują kolory odwrotnie niż klasyczny papierek). Im ziemia jest bardziej kwaśna, tym ich kwiaty są bardziej niebieskie. Im odczyn bardziej zbliżony do obojętnego – są różowe. Uwaga – ta zasada nie dotyczy odmian o białych i zielonkawych kwiatach, ani hortensji bukietowej oraz krzewiastej. Weźmy też pod uwagę to, że jeśli hortensję posadziliśmy razem z dużą ilością ziemi z pojemnika, w którym została kupiona, to „pokaże” nam odczyn przede wszystkim tej ziemi. Pamiętajmy też, że hortensje nie lubią ziemi zasadowej, więc nie można przesadzić z jej odkwaszaniem.

Jednak w tym przypadku pomocne będą dzikie rośliny wskaźnikowe.
Na glebach kwaśnych – o pH niższym niż 7 – będą rosły:

  • koniczyna polna,
  • szczaw polny,
  • fiołek trójbarwny,
  • wrzos zwyczajny,
  • borówki (brusznica i czernica),
  • sporek wiosenny,
  • skrzyp polny,
  • jaskier.

Na glebach zasadowych – o pH wyższym niż 7 – możemy się spodziewać:

  • babki zwyczajnej,
  • jasnoty białej,
  • tobołków polnych,
  • dymnicy pospolitej, 
  • maku polnego,
  • wilczomleczu,
  • dziurawca,
  • pokrzywy żegawki.

Jak rozpoznać gleby gliniaste i piaszczyste?

Do odróżnienia gleby gliniastej i piaszczystej wystarczy przyjrzeć się samej ziemi, albo wykonać proste „badanie” – kulkę wilgotnej glebę ugniatamy w palcach (jak plastelinę), a później robimy z niej wałeczek. Jeśli ziemia jest plastyczna, lepka, dobrze się wyrabia, mamy do czynienia z glebą gliniastą. Im większa zawartość piasku, tym będzie się bardziej kruszyć.

Ale i tutaj możemy skorzystać z podpowiedzi roślin. Na glinach chętnie rośnie:

  • gorczyca polna,
  • łopian większy
  • łoboda rozłożysta.

Natomiast piaszczystą lubi:

  • fiołek trójbarwny,
  • bodziszek drobny,
  • ślaz zaniedbany,
  • złocień polny.

Najbardziej pożądaną glebą jest gleba próchnicza – o tym, że właśnie taką mamy świadczy:

Możemy zauważyć, że niektóre rośliny wskaźnikowe występują w kilku „kategoriach”. Wynika to z faktu, że niektóre cechy gleb współwystępują ze sobą, np. gleby piaszczyste są zwykle kwaśne. Dlatego fiołek trójbarwny, który lubi ziemie ubogie, piaszczyste i kwaśne, pojawia się jako roślina wskaźnikowa kilku cech.

Polecjaka Google News - RegioDom

Zadbaj o swój ogród przy pomocy niezbędnych narzędzi!

Materiały promocyjne partnera
od 7 lat
Wideo

Gdynia Orłowo

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na e-ogrodek.pl e-ogrodek.pl