Piątak lancetowaty czyli pentas – roślina na słoneczny balkon. Uprawa

Egzotyczne rośliny od zawsze budziły naszą ciekawość, dlatego jeśli tylko mamy taką możliwość, chętnie podejmujemy się ich uprawy. Jedną z takich mało znanych i niezwykle atrakcyjnych egzotycznych piękności jest między innymi piątak lancetowaty (pentas), którego ozdobą są bardzo piękne, duże, półokrągłe kwiatostany, złożone z licznych, barwnych kwiatów. W zależności od odmiany mogą one być białe, różowe, liliowe, czerwone lub fioletowe. Ich żywe kolory wspaniale kontrastują z dużymi, lancetowatymi, lekko owłosionymi, zielonymi liśćmi, ozdobionymi wyraźnym rysunkiem nerwów.

Nazwę piątaka łatwo skojarzyć z pięcioma płatkami ich kwiatów. Z „piątką” jest również związana ich botaniczna nazwa – pentas.

W naturze piątak jest niewielkim krzewem o zwartym, gęsty pokroju, dorastającym do ok. 1 m, jednak w uprawie rzadko przekracza 50-60 cm wysokości, dlatego idealnie nadaje się na roślinę doniczkową (pokrojem przypomina nieco popularne heliotropy). Jeśli jednak chcemy cieszyć się jego niezwykłą uroda i od czerwca do późnej jesieni podziwiać piękne kwiaty, musimy zapewnić roślinie odpowiednie warunki uprawowe, gdyż inaczej może nas mocno rozczarować.

Piątak jest pochodzącą z Afryki rośliną tropikalną, dlatego z natury kocha słońce i ciepło. Dlatego też jeśli ma obficie kwitnąć i zachować ładny, gęsty, zwarty pokrój, należy zapewnić mu słoneczne, ciepłe i osłonięte stanowisko, gdyż w miejscu ocienionym lub nawet półcienistym jego pędy będą silnie się wyciągać, a kwitnienie osłabnie.

Zadanie może jednak okazać się dość trudne, gdyż roślina nie toleruje suszy, o którą na słonecznym stanowisku nietrudno, dlatego musimy bardzo dbać, aby jej podłoże nigdy nie wyschło i stale było lekko wilgotne.

Ziemia musi być też żyzna i próchnicza o zasadowym lub obojętnym odczyn pH, gdyż rośliny nie lubią kwaśnego podłoża.

Z powodu obfitego kwitnienia, w sezonie wegetacyjnym piątaki oczekują też systematycznego zasilania wieloskładnikowymi nawozami dla roślin kwitnących, gdyż szybko wyczerpują z podłoża składniki odżywcze.

Jednym z bardzo ważnych zabiegów pielęgnacyjnych w ich uprawie jest też systematyczne usuwanie przekwitłych kwiatostanów, gdyż tylko wtedy roślina zawiąże więcej pąków kwiatowych oraz będzie dłużej i obficiej kwitła.

Decydując się na uprawę piątaka, należy też pamiętać, że z racji swojego pochodzenia, nie jest on odporny na chłód i już temperatury poniżej 5°C mogą być dla niego zabójcze. Z tego względu w naszym kraju zwykle uprawia się go jako roślinę jednoroczną, choć w odpowiednich warunkach z powodzeniem można ją też przechować przez zimę w zabezpieczonych przed chłodem, jasnych pomieszczeniach (np. widna, chłodna klatka schodowa, weranda lub ogród zimowy, o temp. ok. 10-15°C).

Jeśli się na to zdecydujemy, na przedwiośniu (luty-marzec), możemy pobrać z pędów rośliny sadzonki wierzchołkowe i ukorzenić je w wilgotnym podłożu.  Jest to jeden z lepszych sposobów rozmnażania piątaków, gdyż ich nasiona szybko tracą zdolność kiełkowania i źle wschodzą.

Ze względu na swoje wysokie wymagania w stosunku do stanowiska i podłoża, piątak znacznie lepiej sprawdza się jako roślina doniczkowa, niż rabatowa. Wprawdzie w odpowiednio słonecznym, ciepłym i zacisznym miejscu oraz na żyznej, próchniczej, stale lekko wilgotnej, odkwaszonej glebie może ładnie się rozkrzewić, zawiązać mnóstwo kwiatów i stać się ozdobą rabaty, ale kiedy nie będzie troskliwie pielęgnowany, często podlewany i nawożony, szybko zacznie stracić swoje walory ozdobne. Łatwiej więc zadbać o niego w doniczce, traktując jako ozdobę balkonów i tarasów, niż ogrodowych rabat.

Z udziałem piątaka można tworzyć bardzo ładne kompozycje doniczkowe np. w zestawieniu z wilcem ziemniaczanym, niską kocanką włochatą i sanwitalią lub karłowatymi odmianami wyżlinów. Ciekawie może też wyglądać posadzony u podstawy pnącej thunbergii oskrzydlonej. Kwitnące rośliny będą też pięknie prezentować się w jednogatunkowych grupach w doniczce lub obszernej, ceramicznej misie. Mogą być też wspaniałą ozdobą oranżerii lub zimowego ogrodu, gdyż dobrze czują się w warunkach szklarniowych.

Jeśli będziemy mieć szczęście, może uda nam się też spotkać bardzo oryginale okazy piątaków szczepionych na pniu, które wyglądają naprawdę atrakcyjne.

Podpowiadamy też: Jak zwalczać ziemiórki w doniczkach z roślinami