Oregano – uprawa i właściwości

Od dłuższego czasu obserwujemy modę na zioła doniczkowe, w tym oregano, oferowane przez wszystkie supermarkety i sklepy spożywcze. Rośliny te, choć piękne w sklepie, w domu okazują się nietrwałe i po niedługim czasie radość z ich posiadania niknie wraz z sadzonką. To zniechęcające, a przecież możemy sami zapewnić sobie dostępność ziół przez cały sezon, należy tylko zaopatrzyć się w nasiona lub sadzonki tych roślin, i w odpowiednim miejscu zastosować je w ogrodzie.

Dowiedz się też: Jakie właściwości ma majeranek i jak stosować

Lebiodka (oregano) jest to roślina wieloletnia, z rodziny wargowych (Lamiaceae), naturalnie rosnąca w Azji i Europie, bardzo popularna w górach Grecji, gdzie tworzy łany liliowych, pachnących ziołorośli (jego nazwa oznacza "ozdobę góry"). Legenda głosi, że oregano powstało z oddechu Afrodyty.

Lebiodka ma wiele gatunków, podgatunków i odmian, różniących się m.in. aromatem i jego intensywnością, wyglądem liści, a także odpornością na mróz. Do najbardziej aromatycznych należy Origanum heracleoticum - to właśnie ono jest powszechnie stosowane w kuchni śródziemnomorskiej. Z kolei na Krecie można zaopatrzyć się w specyficzny gatunek: lebiodkę kreteńską _Origanum dictamnus, _sprzedawaną tam jako herbata o wszechstronnych właściwościach prozdrowotnych (pod nazwą "diktamo", "dictamus", "dittany").

Oregano czyli lebiodka pospolita rośnie również dziko w Polsce. Bywa znana pod nazwą: majeranek dziki.

O leczniczym działaniu oregano wiedzieli już Hipokrates, Arystoteles i Dioskourides. W starożytnej Grecji uważano je za symbol szczęścia, zalecane było przez Paracelsusa w dolegliwościach skórnych i układu pokarmowego.

Oregano ma właściwości: antyseptyczne, przeciwzapalne, przeciwskurczowe, moczopędne, wykrztuśne (pomocne w leczeniu zapaleń górnych dróg oddechowych), przeciwbiegunkowe, moczopędne, przeciwskurczowe, wiatropędne, odtruwające.

Zawiera witaminy A i C oraz flawonoidy, które są antyoksydantami, wspomagającymi ochronę komórek przed wolnymi rodnikami. Od starożytności stosowany aromatyzowania do kąpieli, pomaga w świądzie skóry i trudno gojących się ranach oraz lekkich stanach bólowych, polecany do płukania w zapaleniu jamy ustnej i gardła.

Oregano (lebiodka pospolita) jest byliną o silnie pachnących liściach i pędach oraz uroczych liliowo-różowych kwiatach. Z powodzeniem można je uprawiać w ogrodach. Bardzo efektownie wygląda w większych grupach oraz jako roślina okrywowa. Oregano występuje w odmianach o barwnych liściach, żółtych ("Aureum") lub pstrych kremowo-zielonych ("Variegatum").

W uprawie należy jej zapewnić pełne nasłonecznienie, nie ma za to specjalnych wymagań glebowych, dobrze rośnie nawet na słabych glebach. Najlepiej, żeby ziemia była przepuszczalna, bo oregano nie znosi nadmiaru wody. Za to dobrze sobie radzi z jej niedostatkiem.

Oregano charakteryzuje się dość wysoką mrozoodpornością. Roślina wytrzymuje do –20 stopni Celsjusza, a nawet poniżej tej temperatury. Ale uwaga: należy zwracać uwagę na wymagania konkretnego gatunku i odmiany oregano, ponieważ niektóre są znacznie mniej odporne na mróz i wytrzymują tylko do –5 stopni Celsjusza. Jeśli nie jesteśmy pewni, jaką odmianę mamy, warto ją okryć na zimę (np. stroiszem czyli gałązkami drzew iglastych).

Roślina jest dostępna w szkółkach bylin, sklepach ogrodniczych lub możemy wysiewać ją z nasion do gruntu od kwietnia do czerwca.

Oregano możemy stosować do potraw w formie suszonych ziół, lub świeżo zerwanych w ogrodzie liści. Stanowią one świetny dodatek do sałatek, warzyw i mięs. Jest doskonałą przyprawą o charakterystycznym intensywnym aromacie. Ponieważ łączy funkcje smakowe oraz antyseptyczne, powinno być pożądane w każdej kuchni, jako niezbędny dodatek do wielu potraw, nie tylko śródziemnomorskich.

Z uwagi na właściwości lecznicze, kulinarne oraz łatwość uprawy, należy polecić oregano jako doskonałą roślinę okrywową dla ogrodów o charakterze naturalistycznym czy prowansalskim (świetnie współgra w zestawieniach z lawendą) oraz zestawień zielnych.

Warto wiedzieć: Pomimo że oregano jest powszechnie stosowaną nazwą lebiodki, to w botanice odnosi się ono do innej rośliny o nazwie Lippia graveolens. Pochodzi ona z Ameryki Północnej i Środkowej i również ma cenne właściwości.