Morwa w ogrodzie. Uprawa i odmiany morwy do ogrodu

Obecnie morwy znów powracają do łask i odzyskują dawną sławę. Rodzaj, do którego należą, liczy sobie kilkanaście gatunków, jednak w uprawie znaczenie mają głównie dwa z nich: morwa biała i morwa czarna.

Zarówno morwa biała, jak i czarna to rozłożyste drzewa, osiągające spore rozmiary (ok. 12-15 m wys.) i posiadające podobne, mięsiste, duże owoce, przypominające wyglądem jeżyny. U obu gatunków owoce początkowo mają kremowo-zielonkawą barwę i kwaśny smak, jednak w miarę dojrzewania zmieniają stopniowo swój kolor na różowy, czerwony i czarny.

Różnica między roślinami polega na tym, że:

• u morwy czarnej owoce w pełnej dojrzałości zawsze są czarne i mają wyśmienity, słodko-kwaśny smak,
• u morwy białej po dojrzeniu mogą być czarne, różowe lub białe i mają słodki, ale nieco mdły smak. Owoce zaraz po dojrzeniu szybko opadają, więc jeśli chcemy cieszyć się ich smakiem, musimy spieszyć się ze zbiorami.

Inną widoczną różnicą między gatunkami są ich liście, które u morwy czarnej zawsze są całobrzegie, duże i sercowate, natomiast u morwy białej bywają bardzo zmienne i na jednym drzewie mogą być zarówno całobrzegie, jak i mocno powcinane. U obu gatunków liście przebarwiają się jesienią na żółty kolor.

Mimo że morwy są bardzo wartościowymi roślinami ozdobnymi i użytkowymi, są też ciepłolubne i wymagające, dlatego w naszym kraju uprawia się głównie jedną z nich, bardziej tolerancyjną i odporniejszą na mróz morwę białą.

W ogrodzie należy przeznaczyć dla niej słoneczne, ciepłe i osłonięte od wiatru miejsce oraz umiarkowanie żyzną, przepuszczalną i niezbyt wilgotną glebę o obojętnym odczynie pH.

Rośliny bardzo dobrze znoszą suszę i nie są podatne na choroby i szkodniki, dlatego nie wymagają żadnych szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych. Bardzo dobrze się też rozmnażają, gdyż chętnie tworzą odrosty korzeniowe.

Zanim jednak posadzimy morwę w ogrodzie, musimy pamiętać, że z wyjątkiem kilku odmian karłowych, roślina jest bardzo okazała, więc potrzebuje dla siebie sporo miejsca. Wprawdzie w mniejszych ogrodach jej rozmiar można korygować za pomocą cięcia (żywopłot z morwy powinien być cięty nawet dwa razy w sezonie), jednak silnie i często przycinana, raczej nie wyda owoców i pozostanie głównie rośliną ozdobną.

Cięcie morwy zawsze przeprowadza się na przedwiośniu lub pod koniec lata (na tyle wcześnie, aby rany po cieciu zdążyły zagoić się przed zimą), gdyż drzewo cięte wiosną, wydziela dużo soków i bardzo się osłabia.

Morwa biała może być uprawiana w ogrodzie zarówno jako roślina użytkowa (w okres owocowania wchodzi w piątym roku uprawy lub wcześniej), jak i roślina ozdobna. Doskonale sprawdza się w roli formowanego żywopłotu (np. odm. „Macrophylla” o dużych liściach), gdyż znakomicie znosi cięcie i ładnie się zagęszcza dzięki odrostom korzeniowym. Karłowe odmiany morwy to z kolei wspaniałe rośliny ozdobne, nadające się do uprawy nawet w małych ogrodach. Należą do nich np.

• „Pendula” - odmiana szczepiona na pniu, posiadająca parasolowatą koronę, długie, zwisające pędy i białe owoce,
• „Nana” – odmiana o gęstej, kulistej koronie, słabo owocująca, wolno rosnąca, osiągająca około 1,5 m wys.,
• „Gerardi Dwarf” – odmiana dorastająca do wysokości około 2 m, możliwa do uprawy w pojemnikach, bardzo plenna, tworząca długie, czarne owoce).

Planując uprawę morwy białej dla jej smacznych owoców, lepiej jednak wybierać odmiany obficie i długo owocujące jak np. „Milanówek” (wys. ok. 8 m, odm. deserowa, owoce średnie, słodkie owoce o zwartym miąższu, dojrzewające od końca czerwca do września). Uzyskane owoce, możemy przeznaczyć do bezpośredniego spożycia lub przygotowywać z nich susze i przetwory (np. soki, dżemy, kompoty) z udziałem innych, bardziej kwaskowatych owoców.

Jeśli natomiast nie zależy nam na owocach, posadźmy roślinę w sadzie, w pobliżu wiśni i czereśni, dzięki czemu odciągniemy uwagę ptaków od cenniejszych dla nas drzew, gdyż w pierwszej kolejności zainteresują się dużo bardziej atrakcyjną dla nich morwą.