Kurkuma – kłącze o wszechstronnych właściwościach

Katarzyna Józefowicz
Kurkuma nadaje potrawom wyrazisty, żółty kolor i ciekawy smak . Ale coraz większe zainteresowanie budzą walory lecznicze kurkumy.
Kurkuma nadaje potrawom wyrazisty, żółty kolor i ciekawy smak . Ale coraz większe zainteresowanie budzą walory lecznicze kurkumy. SoFuego - pixabay.com
Kurkuma to wspaniała przyprawa uzyskiwana z ostryżu długiego. Podobnie jak szafran, nadaje potrawom kolor i smak, jest jednak od niego znacznie tańsza. Coraz więcej mówi się również o jej właściwościach leczniczych.

Kurkuma, czyli kłącze ostryżu długiego

Ostryż długi, będący bliskim kuzynem imbiru, to jedna z bardziej cenionych roślin przyprawowych i leczniczych. Z jego kłącza pozyskiwana jest aromatyczna i intensywnie żółta przyprawa nazywana kurkumą, która znana jest ze swoich właściwości leczniczych i barwierskich.

Licencja CC BY-SA 3.0

Siła działania barwnika z kurkumy jest podobna do działania szafranu, ale ponieważ kurkuma jest od niego kilkakrotnie tańsza, jej popularność stale rośnie. Niezwykłe właściwości ostryżu, doceniano już w czasach starożytnych, traktując uzyskany z jego korzeni proszek jako aromatyczną przyprawę i naturalny barwnik oraz jako i wartościowy środek leczniczy. Ojczyzną ostryżu są tereny położone na obszarze Południowo-Wschodniej Azji i to właśnie tam roślina jest najbardziej popularna.

Kurkuma – nada kolor i smak potrawom…

W kuchni kurkumę wykorzystuje się głównie jako barwnik spożywczy, za pomocą którego można uzyskać piękny, żółty kolor ryżu, masła, rosołu, jajecznicy, omletów, kremowych zup, sosów, musztardy, serów, makaronów, marynat, pikli, pasty do pieczywa, ciast drożdżowych, biszkoptów i likierów. Silny aromat oraz lekko kwaskowaty i pikantny smak kurkumy, doskonale pasuje też do potraw z ryb i owoców morza, dań mięsnych (głównie z kurczaka i jagnięciny) i warzywnych, a także rozmaitych potrawek i risotto, które uzyskują dzięki niej wyjątkowy charakter.

Kurkuma jest też składnikiem wielu orientalnych mieszanek przyprawowych (m.in.: popularnej przyprawy curry). Doskonale komponuje się z pieprzem, papryką oraz cynamonem, ale niezbyt dobrze pasuje do imbiru i aromatycznych ziół (np. bazylii, tymianku, oregano). Kurkuma łatwo rozpuszcza się w tłuszczach i alkoholach, ale niezbyt dobrze w wodzie. Jest też niestety dość słabo przyswajalna, co jednak może poprawić towarzystwo pieprzu (zawarta w nim piperyna, poprawia wchłanianie kurkuminy). W kuchni kurkuma powinna być stosowana z umiarem, gdyż w większych ilościach powoduje gorzknienie potraw.

… i zapobiegnie chorobom

Kurkumę ceni się jednak nie tylko ze względu na piękny kolor i wspaniały aromat, ale też ze względu na jej właściwości lecznicze. Liczne badania naukowe udowodniły, że wchodzące w skład kurkumy związki chemiczne (m.in. kurkumina, turmeron, olejki eteryczne, minerały, witaminy, kwasy organiczne), mają działanie przeciwwirusowe, przeciwgrzybiczne, przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, żółciopędne i przeciwnowotworowe.

Systematyczne spożywanie kurkumy (ok. ½ łyżeczki dziennie) wspomaga trawienie, zapobiega wzdęciom i zaparciom oraz ułatwia leczenie wrzodów układu pokarmowego.

Kurkuma może być też niezastąpiona w łagodzeniu objawów przeziębienia i grypy, wzmacniając jednocześnie działanie układu odpornościowego. Stosowana do płukania jamy ustnej przy nieżytach górnych dróg oddechowych, łagodzi objawy zapalenia gardła i krtani.

Właściwości żółciopędne kurkumy są natomiast cenione przy schorzeniach woreczka żółciowego, trzustki i żołądka. Kurkuma może także obniżać we krwi poziom złego cholesterolu, zapobiegając miażdżycy i chorobom układu krwionośnego oraz regulować poziom cukru we krwi, wspomagając w ten sposób leczenie cukrzycy. Ze względu na obecność tumeronu, kurkuma poprawia też funkcjonowanie mózgu i sprzyja regeneracji oraz namnażaniu się komórek mózgowych, dzięki czemu może być pomocna w leczeniu udarów i choroby Alzheimera.

Ważnym odkryciem są również właściwości antynowotworowe kurkuminy, pomagające zapobiegać i leczyć różne rodzaje raka (np. raka żołądka, jelita, jajnika, płuc, piersi). Stosowanie preparatów z kurkumy w chorobie nowotworowej, wzmacnia działanie niektórych leków i utrudnia przerzuty.

Uwaga: kurkuma nie dla każdego

Mimo cudownych właściwości kurkumy, nie wszyscy mogą ją stosować. Ze względu na właściwości żółciopędne, kurkuma może m.in. wzmagać skurcze i bóle u osób cierpiących z powodu kamieni żółciowych. Kurkuma może także wchodzić w interakcje z niektórymi lekami. Podobnie jak wzmacnia działanie leków przeciwnowotworowych, może też wzmagać działanie innych preparatów, doprowadzając do ich przedawkowania (np. insuliny). Może też zaburzać wchłanianie niektórych leków, osłabiając w ten sposób ich działanie terapeutyczne (np. leki na ciśnienie).

Kurkuma ma sporo gatunków. Niektóre, jak kurkuma wąskolistna, są uprawiane jako rośliny ozdobne.
Kurkuma ma sporo gatunków. Niektóre, jak kurkuma wąskolistna, są uprawiane jako rośliny ozdobne. Mouse23 - pixabay.com
od 7 lat
Wideo

Gdynia Orłowo

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na e-ogrodek.pl e-ogrodek.pl