Kolorowa marchew. Jak ją uprawiać i jakie ma zastosowania

Marchew to jedno z najpopularniejszych i najzdrowszych warzyw jakie możemy uprawiać w naszych ogrodach. Warzywo posiada długi, gruby, mięsisty, najczęściej pomarańczowy korzeń, będący jego częścią jadalną oraz rozetę pierzastych, zielonych liści, rozwijających się tuż ponad ziemią.

Ze względu na walory smakowe i wartości odżywcze, marchew na stałe wpisała się do naszego jadłospisu, jednak w ostatnich latach jej miejsce coraz częściej zajmują odmiany bardzo różniące się wyglądem od dobrze nam znanej, pomarańczowej „karotki”. Zachwycają oryginalnością i ciekawym wyglądem, ale nie zawsze są tak wartościowe, jak w tradycyjne odmiany marchwi, o pomarańczowych korzeniach (np. odmiany o białym lub jasnożółtym korzeniu, nie zawierają tak dużej ilości beta-karotenu jak rośliny tworzące korzeń pomarańczowy).

Wśród kolorowych odmian marchwi są także prawdziwe perełki, znacznie przewyższające tradycyjne odmiany pod względem wartości odżywczych. Należą do nich przede wszystkim rośliny, które mają fioletowy, fioletowo-pomarańczowy, czerwony lub niemal czarny korzeń. Znajdują się w nich wyjątkowo duże ilości niezwykle cennych antocyjanów (barwników mających silne właściwości antyoksydacyjne), będących naturalnymi, roślinnymi przeciwutleniaczami.

Antocyjany i karotenoidy chronią nasz organizm przed rozwojem raka, miażdżycy i chorób krążenia, a także opóźniają procesy starzenia i chronią komórki nerwowe przed degeneracją, dlatego są niezwykle ważne dla naszego zdrowia.

Mimo iż ciemne odmiany marchwi należą do najcenniejszych, swoją wartość mają też odmiany o korzeniach w kolorze żółtym. Znajdziemy w nich między innymi sporo cennej luteiny (związek z grupy karotenoidów), niezastąpionej w dbaniu o dobrą kondycję naszych oczu.

Kolorowe odmiany marchwi są więc nie tylko oryginalne i ciekawe, ale też wartościowe, dlatego warto znaleźć dla nich miejsce w każdym ogrodzie. Ich uprawa niczym nie różni się od uprawy tradycyjnych odmian, jednak niektóre z odmian wymagają dodatkowych zabiegów pielęgnacyjnych.

Marchew tworząca białe lub żółte korzenie, ma tendencję do przebarwiania ich górnej części na zielono pod wpływem światła w (wystającej ponad ziemię), dlatego należy usypywać nad korzeniami kopczyki ziemi, chroniące podziemną część roślin przed światłem.

Warto też pamiętać, że odmiany ciemne mają tendencję do wcześniejszego wybijania w pęd kwiatowy niż odmiany tradycyjne.

Wśród kolorowych odmian marchwi na szczególną uwagę zasługują między innymi:

• Deep Purple F1 – odmiana o ciemnofioletowej, prawie czarnej barwie korzenia, średnio późna, dojrzewająca we wrześniu i na początku października (okres wegetacji ok. 135 dni),
• Purple Haze F1 – niezwykła, nowa odmiana o dwukolorowym korzeniu: na zewnątrz fioletowo-czerwonym, wewnątrz pomarańczowym, po przekrojeniu bardzo dekoracyjna, średnio wczesna (okres wegetacji ok. 100-110 dni), dojrzewająca od początku lipca do przełomu sierpnia i września,
• Purple Sun F1 – odmiana średnio późna (okres wegetacji ok. 130 dni), o fioletowych korzeniach,
• Mello Yello F1 – odmiana późna o żółtych korzeniach, nadająca się do zbioru we wrześniu (okres wegetacji ok. 120-130 dni),
• Yellowstone – późna odmiana o żółtych korzeniach, dojrzewająca we wrześniu,
• White Satin – odmiana średnio wczesna o cylindrycznym, mięsistym, białym korzeniu, dojrzewająca w sierpniu (okres wegetacji ok. 95 dni),
• Creme de Lite – nowa odmiana o kremowobiałych korzeniach, dojrzewająca w lipcu-sierpnu,
• Pariser Markt 4 – to odmiana o bardzo ciekawym, pomarańczowym korzeniu, mającym niemal okrągły kształt i przypominającym dużą rzodkiewkę, bardzo wczesna (okres wegetacji ok. 80-90 dni), dojrzewająca już pod koniec maja.

Kolorowe marchewki wykorzystuje się w kuchni podobnie, jak odmiany tradycyjne, gdyż mają zbliżony smak i aromat. Warto jednak pamiętać, że odmiany fioletowe i czerwone, podczas gotowania lub smażenia tracą intensywną barwę, dlatego lepiej jest spożywać je na surowo w postaci sałatek i surówek. Znakomicie nadają się też na soki i do barwienia galaretek lub kisieli (szczególnie odmiany intensywnie fioletowe np. „Deep Purple F1”).