Kiedy siać, przesadzać i zbierać? Fazy Księżyca, a uprawa roślin

Fazy Księżyca, a uprawa roślin

Uprawa ogrodu to niezwykle przyjemne, ale też trudne i pracochłonne zajęcie. Na prawidłowy wzrost i rozwój roślin ma wpływ tak wiele czynników, że czasami trudno określić, co jest przyczyną problemów lub dzięki czemu nasze rośliny są piękne i zdrowe.

Poszukując odpowiedzi na te pytania, prędzej czy później trafimy na kalendarz biodynamiczny i uprawę roślin zgodnie z fazami Księżyca. Zasady obowiązujące w biodynamice są bardzo rygorystyczne, dlatego nie zawsze będziemy mieć cierpliwość, czas i możliwości, aby się do nich stosować.

Zainteresować nas może natomiast wpływ faz księżyca na rośliny, stanowiący podstawę księżycowego kalendarza biodynamicznego. Według jego założeń, w każdym miesiącu istnieją lepsze i gorsze dni, a nawet godziny, na siew, sadzenie i zbiór roślin oraz inne prace ogrodnicze.

Poszczególne fazy Księżyca sprzyjają innym grupom roślin (korzeniowe, liściowe, kwiatowe i owocowe) oraz innym pracom ogrodniczym, co przypisuje się wpływowi Księżyca na wodę znajdującą się w tkankach roślin.

Miesiąc podzielony jest na cztery okresy związane z fazami Księżyca:

• nów (księżyc niewidoczny)
• pierwsza kwadra (widoczna jest połowa Księżyca; ma kształt litery D i przybywa go),
• pełnia (widoczna cała tarcza Księżyca)
• trzecia kwadra (widoczna jest połowa Księżyca; ma kształt odwróconej litery D i ubywa go).

Od nowiu przez pierwszą kwadrę Księżyca przybywa - aż do pełni, następnie zaczyna go ubywać.

Podpowiedź: Kiedy Księżyca przybywa, ma on kształt litery D - łatwo zapamiętać, że "dopełnia się do pełni". Ubywający Księżyc - to odwrócone D, z brzuszkiem skierowanym w lewo.

Uwaga: w astronomii "nów" to faza, kiedy Księżyc nie jest widoczny. Pojawiający się na niebie cienki sierp, często nazywany "Księżycem w nowiu" - to formalnie Księżyc już po nowiu.

Kiedy księżyca przybywa, poziom płynów w roślinie „idzie do góry” i koncentruje się w jej nadziemnych częściach, dzięki czemu zawierają one więcej wody i składników odżywczych, a ich korzenie stają się mniej podatne na uszkodzenia i zranienia. Z tego względu zielone części warzyw oraz owoce są w tym czasie najbardziej wartościowe (wtedy najlepiej je zbierać), a wytrzymalsze na uszkodzenia korzenie, lepiej znoszą przesadzanie. Fazy Księżyca od pierwszej kwadry do pełni uważa się też za najlepszy do wysiewu nasion.

Ubywający Księżyc zwiększa ilość wody w dolnych częściach roślin (w korzeniach), przez co stają się one bardziej wrażliwe na uszkodzenia i trudniej się regenerują. Mniej wrażliwe robią się natomiast ich górne części, dlatego to właśnie podczas nowiu zaleca się przycinanie roślin oraz usuwanie chwastów, a odradza przesadzanie roślin i siew nasion. W tym czasie warto natomiast zbierać warzywa korzeniowe, gdyż wtedy są najbogatsze w substancje odżywcze.

Oddziaływanie Księżyca (ale również Słońca) na rośliny, przypisuje się głównie jego działaniu na znajdującą się na ziemi wodę (najsilniejsze przypływy i odpływy są dwa razy w miesiącu w czasie pełni i nowiu księżyca, co związane jest między innymi z siłami grawitacyjnymi planet).

Przypływy i odpływy wód morskich, za które w znacznej mierze odpowiada położenie Księżyca i Słońca względem ziemi i siebie nawzajem są zbadanym i udokumentowanym faktem, dlatego skłonni jesteśmy przyjąć, że takie zależności dotyczą też innych rodzajów wody na ziemi jak np. wody gruntowej czy wody krążącej w tkankach roślin. Jak na razie, takie tezy nie znalazły mocnego, naukowego potwierdzenia, dlatego pozostają jedynie na etapie założeń.

Jednak wpływ faz Księżyca na rozwój roślin jest intrygującym zagadnieniem, dlatego wzbudza zainteresowanie wielu naukowców. W wyniku prowadzonych przez nich badań i obserwacji dotyczących siewu nasion i zbioru owoców, stwierdzono, iż nasiona (m.in. owsa i parzenicy) wysiewane w okresie pierwszej kwadry oraz w czasie pełni, znacznie lepiej kiełkowały i wydawały obfitsze plony lepszej jakości, niż siane w czasie trzeciej kwadry i nowiu.

Także owoce zbierane w tym okresie miały więcej wartości odżywczych i lepiej się przechowywały, niż te zbierane w czasie dwóch następnych faz Księżyca. Prowadzone badania potwierdziły też największe stężenie substancji biologicznie czynnych w tkankach niektórych roślin leczniczych jest wtedy, gdy ich zbiór był prowadzony w okresie pierwszej kwadry i pełni niż w czasie trzeciej kwadry i nowiu.

Należy jednak wziąć pod uwagę również fakt, że na wzrost i rozwój roślin oprócz Księżyca ma też wpływ cały szereg innych czynników, których na etapie badań nie da się całkowicie wyeliminować, dlatego póki co, wpływ Księżyca na rośliny nadal musi pozostać jedynie w sferze naszych domysłów i przypuszczeń.