Kędzierzawość liści – choroba drzew owocowych. Jak ją zwalczać i na co uważać

Kędzierzawość liści to groźna choroba grzybowa, która atakuje przede wszystkim brzoskwinie oraz morele i nektarynki. Podpowiadamy, jak ją rozpoznać i zwalczać.

Jedną z najbardziej rozpoznawalnych i jednocześnie powszechnie spotykanych chorób drzew owocowych jest kędzierzawość liści. Choroba atakuje głównie brzoskwinie, ale też nektarynki i morele, a jest za nią odpowiedzialny patogenowy grzyb Taphrina deformans (inne gatunki tego grzyba wywołują torbiel śliwy oraz czerwoną plamistością liści głogu).

Choroba rozwija się bardzo wcześnie, bo już w czasie nabrzmiewania pąków, gdyż zarodniki grzyba zimują na pędach i pąkach drzewa, czekając na dogodne warunki do rozwoju. Sprzyja im podwyższona temperatura i wilgotność powietrza jakie panują wiosną, dlatego to właśnie wtedy grzyb atakuje roślinę najsilniej, a pierwsze objawy choroby można zaobserwować już w maju.

Rozwijające się liście są zgrubiałe, kruche, silnie zdeformowane, pomarszczone i pofałdowane z widocznymi na blaszce pękatymi wybrzuszeniami i ciemnoczerwonymi przebarwieniami. Porażone liście zasychają i opadają. Objawy choroby można pomylić z żerowaniem na spodniej stronie liści mszyc, ale łatwo to sprawdzić, zaglądając pod blaszkę liściową. Nie należy natomiast mylić ich z niedoborami fosforu, które manifestują się jedynie zmianą barwy liści, ale nie ich deformacją.

Kiedy minie pierwszy atak choroby, drzewo próbuje się zregenerować, wydając nowe, zdrowe liście, co jednak nie rekompensuje mu już wiosennych strat. Może się też zdarzyć, że mimo choroby drzewo zakwitnie i zaowocuje, ale plony będą niewielkie. Choroba może się też odbić na owocach, których skórka będzie pokryta przebarwieniami i brunatnymi plamkami.

W kolejnym sezonie owoców może być jeszcze mniej lub nie pojawią się wcale, gdyż choroba bardzo osłabia roślinę.

Silnie porażone drzewo nie tylko przestaje owocować, ale też traci mrozoodporność, a z czasem może nawet całkiem obumrzeć, dlatego choroby nie należy lekceważyć. Nie ma jednak sensu walczyć z nią w sezonie wegetacyjnym, gdyż wtedy działania ochronne nie przyniosą spodziewanego efektu. Wiosną i latem powinniśmy jedynie usuwać i niszczyć opadłe z drzewa liście oraz wycinać najbardziej porażone pędy.

Opryski przeciw chorobie możemy zastosować dopiero w czasie spoczynku roślin, czyli jesienią i wczesną wiosną. Pierwszy oprysk przeciwko kędzierzawości liści należy przeprowadzić jesienią, po opadnięciu z drzewa liści (początek listopada), stosując jeden z preparatów miedziowych np. Miedzian 50 WP lub Miedzian Extra 350 SC.

Drugi zabieg wykonujemy na przedwiośniu (zwykle w lutym-marcu), kiedy temperatura powietrza osiągnie ok. 5-6°C lub zgodnie z wytycznymi producenta danego preparatu, stosując jeden z polecanych środków ochrony roślin (np. Syllit 65 WP, Cuproxat 345 SC).

Jeśli drzewo nie jest silnie porażone przez chorobę, a nam zależy na ekologicznej uprawie roślin, w cieplejsze dni wczesną wiosną (z temperaturą ok. 10°C), tuż po fazie pękania pąków, możemy opryskać je wyciągami roślinnymi z krwawnika, pokrzywy lub skrzypu.

Z kolei tuż przed pękaniem pąków możemy zastosować gotowy preparat ekologiczny na bazie lecytyny Lecitec, którym przeprowadza się kilka zabiegów w odstępie 5-7 dni (zgodnie z zaleceniami producenta środka). Na rynku jest też dostępny preparat ekologiczny ze skrzypu Evasiol, którym w sezonie wegetacyjnym wykonuje się kilka zabiegów w odstępach 10-15 dni. Obydwa produkty dopuszczone są do stosowania w uprawach ekologicznych.

Bez względu na to, jaki preparat wybierzemy, powinniśmy pokryć nim dokładnie całe drzewo, gdyż są to zwykle środki o działaniu powierzchniowym lub kontaktowym (nie wnikają w tkanki i nie krążą po roślinie z sokami). Należy też uważnie obserwować wiosną rośliny, aby ustalić odpowiedni moment na przeprowadzenie zabiegu, gdyż niektóre preparaty będą skuteczne tylko w konkretnym stadium rozwoju rośliny oraz jej pąków (wiosną pąki mogą rozwijać się w różnym czasie, w zależności od warunków pogodowych).

W profilaktyce ochrony drzew przed kędzierzawością liści znaczenie ma też wybór do uprawy odmian odpornych lub jak najmniej podatnych na chorobę (np. „Fruteria”, „Rakoniewicka”, „Harnaś” ) i unikanie odmian szczególnie wrażliwych (np. „Candor”).