Jak pielęgnować kaktusy?

Anita Piechotek
Wbrew obiegowe opinii, kaktusy wcale nie są roślinami łatwymi w uprawie. Jednak ich specyficzna uroda sprawia, że warto się nimi zainteresować.
Wbrew obiegowe opinii, kaktusy wcale nie są roślinami łatwymi w uprawie. Jednak ich specyficzna uroda sprawia, że warto się nimi zainteresować. FotoRabe - pixabay.com
Kaktusy to rośliny wręcz kultowe. Uważane są za niewymagające i bardzo łatwe w pielęgnacji. Tym większe zazwyczaj zdziwienie, gdy ulubiona "kolczasta" ozdoba zamiera. Najczęstszą przyczyną kłopotów jest niewłaściwa pielęgnacja kaktusów. Chcąc odnosić sukcesy w uprawie kaktusów trzeba pamiętać, że okienny parapet w mieszkaniu to nie amerykańska pustynia, będąca środowiskiem naturalnym większości gatunków.

Kaktusy - niezwykłe rośliny amerykańskich pustyń

Wbrew obiegowej opinii kaktusy, jeśli mają dobrze rosnąć, wymagają troskliwej pielęgnacji. Ilość zabiegów przeprowadzanych przy roślinie nie jest duża i nie trzeba ich wykonywać często, jednak pielęgnacja kaktusów musi być staranna. Aby kaktusy dobrze rosły, trzeba im stworzyć na parapecie warunki przynajmniej częściowo zbliżone do naturalnych, choć w tym wypadku lepszym określeniem byłoby ekstremalnych.

Kaktusy to bowiem obiegowa nazwa rodziny roślin kaktusowatych, liczącej ok. 2000 gatunków, w naturze występującej wyłącznie w obu Amerykach. Kaktusy w 99% są sukulentami łodygowymi, gromadzącymi wodę w zgrubiałym pędzie, który przejął rolę liści. Mają płytki system korzeniowy, a ich liście zostały przekształcone w ciernie, co ogranicza parowanie i utratę wody.

Młode kaktusy mają dodatkowo ciernie pokryte włoskami absorpcyjnymi, służącymi do pobierania wody w postaci rosy. Dzięki takiej budowie kaktusy mogą rosnąć w nawet najbardziej nieprzyjaznym środowisku, jak pustynia Atakama na pograniczu Peru i Chile, gdzie deszcz pada raz na 10 lat. Dzięki wodzie zgromadzonej w łodydze rośliny te mogą wegetować, kwitnąć i owocować nie podlewane miesiącami.

I właśnie nieprawidłowe i zbyt obfite podlewanie jest najczęściej powtarzanym błędem w pielęgnacji kaktusów w warunkach domowych. Od nadmiaru wilgoci kaktusy łatwo giną. Większość kaktusów to rośliny obficie kwitnące dużymi kolorowymi kwiatami. W mieszkaniach zakwitają rzadko z powodu niewłaściwej pielęgnacji. Jeśli stworzymy im odpowiednie warunki, co roku będą kolorową ozdobą okna.

Jaka ziemia do kaktusów

Podłoże dla sukulentów - w tym kaktusów - musi mieć wysoką przepuszczalność. W naturze rośliny te rosną w trudnych warunkach, gdzie podłoże błyskawicznie nasiąka wodą i szybko wysycha. Ziemia do kaktusów powinna mieć następujący skład:

  • 30% zdezynfekowanej (30 minut w gorącym piekarniku) ziemi ogrodowej z dodatkiem igliwia sosnowego,
  • 20% substratu torfowego,
  • 10% perlitu
  • 40% gruboziarnistego piasku.

Takie podłoże przypomina gleby pustynne. Nie stosujemy kompostu, gdyż zawiera zarodniki grzybów chorobotwórczych, na które kaktusy są bardzo podatne. Obecnie bez problemu kupimy gotowe podłoże do kaktusów o optymalnym składzie.

Średnica doniczki powinna być większa o 1-2 cm od średnicy kaktusa, a jej dno zaopatrzone w liczne otwory umożliwiające swobodne odpływanie i absorbowanie wody. Dno doniczki drenujemy centymetrową warstwą żwiru.

Gdzie postawić kaktusy

Kaktusom do życia niezbędne jest bezpośrednie, silne nasłonecznienie przez co najmniej kilka godzin dziennie. Wbrew pozorom nie chodzi jedynie o temperaturę, gdyż rośliny te żyją na pustyniach, gdzie za dnia temperatury sięgają 50ºC, a nocą spadają poniżej zera, a o promieniowanie ultrafioletowe. Odpowiedni dla nich jest zatem parapet południowego okna. Kaktusy można też uprawiać w oranżeriach i szklarniach, a latem wynosić bezpośrednio na słońce. Należy jednak chronić rośliny przed wilgocią i deszczem. Wyjątkiem są kaktusy szczepione (o kolorowych główkach), które nie powinny stać w pełnym słońcu.

Podlewanie kaktusów

W pielęgnacji kaktusów najtrudniejsze jest ich podlewanie. Ogólnie kaktusy trzeba podlewać bardzo oszczędnie i dodatkowo uzależniać tę czynność od pory roku i pogody, a co za tym idzie wilgotności powietrza. Część kaktusów wodę pobiera bowiem nie tylko przez system korzeniowy, lecz również za pomocą włosków absorpcyjnych na cierniach.

Nigdy nie podlewamy kaktusów bezpośrednio - wodę lejemy do podstawki tylko wówczas, gdy ziemia w doniczce jest całkowicie sucha. Po godzinie wylewamy z podstawki pozostałą wodę. Kaktusy należy podlewać od maja do końca września. Zimą rośliny te przechodzą w stan hibernacji i nie wymagają podlewania. Na zimę kaktusom powinno się zapewnić temperaturę ok. 10-15°C. Jeśli jednak kaktusy przebywają zimą w cieplejszych warunkach, trzeba zadbać o nawilżenie podłoża - tak żeby całkiem nie przeschło. W marcu i kwietniu można rośliny delikatnie zraszać wieczorem, co symuluje naturalną rosę występującą wówczas w ich rodzimym środowisku i jest najlepszą metodą pobudzenia kaktusów do wzrostu.

Do podlewania kaktusów najlepiej używać miękkiej wody - w praktyce może być to przegotowana kranówka (można używać też deszczówki). Woda powinna mieć temperaturę pokojową.

Nawożenie kaktusów

Nawożenia wymagają jedynie rośliny pozostające dłużej niż 3 lata w tym samym podłożu. Zasilać je można dwa razy w roku, w okresie od czerwca do września, nawozami przeznaczonymi dla sukulentów. Jeśli co 2-3 lata przesadzamy kaktusy, nie należy ich nawozić. Zbyt obfite nawożenie powoduje deformację pędów i zrzucanie cierni przez rośliny.

Przesadzanie kaktusów

Kaktusy przesadzamy zimą, gdy są w stanie spoczynku. Przy przesadzaniu usuwamy martwe korzenie - łatwo je rozpoznać, gdyż są suche i brązowe. Nie wolno przesadzać kaktusów wiosną, kiedy rośliny wytwarzają tzw. korzenie oczekujące, czyli zawiązki nowego systemu korzeniowego, rozwijającego się tuż po pierwszym podlaniu. Kaktusy pobierają wodę za pomocą młodych korzeni, a ich uszkodzenie powoduje zahamowanie wzrostu rośliny.

Rozmnażanie kaktusów

Kaktusy najłatwiej rozmnażać przez ukorzenianie odnóżek, czyli małych roślinek powstających na starszych egzemplarzach lub części pędów. Odnóżki często same odpadają od rośliny-matki, a jeśli nie, łatwo je oderwać. Po odcięciu fragmentu pędu miejsce cięcia należy posypać węglem drzewnym i odłożyć do całkowitego zaschnięcia rany.

Przed zasadzeniem sadzonki zanurzamy w preparacie przyspieszającym ukorzenianie. Najlepszym podłożem do ukorzeniania kaktusów jest mieszanka piasku i ziemi do sukulentów. Do ukorzeniania sadzonki wynosimy w ciepłe miejsce, jednak nie bezpośrednio nasłonecznione. Podlewamy je dopiero po tygodniu niewielką ilością wody wlanej w podstawkę.

Sadzonki kaktusów ukorzeniają się po ok. miesiącu. Wówczas sadzimy je do doniczek docelowych. Kaktusy najłatwiej ukorzeniać latem, gdyż ukorzenione sadzonki posadzone w doniczkach docelowych wymagają bardzo dużo światła - młode kaktusy potrzebują około 12 godzin słońca na dobę. Zimą trzeba rośliny doświetlać świetlówką.

Kwitnienie kaktusów

Aby doczekać się na kwiaty kaktusa, zazwyczaj należy uzbroić się przez kilka lat w cierpliwość. Kaktusy zaczynają kwitnienie po osiągnięciu odpowiedniego dla każdego gatunku wieku i rozmiaru. Kaktusy o niewielkich rozmiarach zakwitają po 2-6 latach, a gatunki duże i kolumnowe nawet po 20-30 latach.

Podstawowym warunkiem kwitnienia jest zapewnienie roślinom okresu hibernacji, który w naszej strefie klimatycznej przypada zimą. Kaktusy w październiku lub listopadzie przenosimy do chłodnego (temperatura 5-15ºC), jednak widnego miejsca i przez 4-5 miesięcy nie podlewamy. Wiosną kaktus wraca na stanowisko słoneczne.

W marcu i kwietniu należy roślinę jedynie zraszać wieczorem. Podlewanie zaczynamy w maju. Gdy pojawią się pąki kwiatowe nie należy niczego zmieniać w pielęgnacji kaktusa - przestawienie w inne miejsce, obfitsze podlewanie, czy zmiana poziomu nasłonecznienia mogą spowodować, że kwiaty się nie rozwiną.

Kaktusy zaczynają kwitnąć dopiero po kilku (a nawet kilkunastu) latach.
Kaktusy zaczynają kwitnąć dopiero po kilku (a nawet kilkunastu) latach. Makamuki0 - pixabay.com
od 7 lat
Wideo

Gdynia Orłowo

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na e-ogrodek.pl e-ogrodek.pl