Jak chronić ogród przed kleszczami. Rośliny odstraszające kleszcze i opryski

Kleszcze mimo swoich niewielkich rozmiarów mogą przysporzyć nam ogromnych problemów. Należą do pajęczaków i żywią się krwią. Żyją w lasach, na polanach, łąkach i w zaroślach, w miejscach ciepłych, ciemnych i wilgotnych, bytując na wysokich trawach, paprociach oraz krzewach (w przeciwieństwie do obiegowej opinii, nie skaczą natomiast z wysokich drzew, gdyż wspinają się na wysokość nie większą niż 1,5 m). W swoich kryjówkach czatują na pojawienie się odpowiedniego żywiciela w postaci zwierzęcia - ssaka, ptaka lub gada. Pasożytują głównie na dzikich lub domowych zwierzętach, ale kiedy nadarzy się okazja, chętnie skorzystają też z posiłku w postaci ludzkiej krwi.

Ponieważ kleszcze są maleńkie i w czasie żerowania nie sprawiają nam bólu (ślina kleszczy zawiera substancję o działaniu znieczulającym), ich atak może przejść niezauważony, jednak w żadnym wypadku nie należy go lekceważyć, gdyż może się to dla nas źle skończyć.

Kleszcze są nosicielami rozmaitych patogenów (bakterii, wirusów, pierwotniaków), groźnych dla zdrowia, a nawet życia ludzi i zwierząt. Odpowiadają m.in. za takie choroby jak borelioza, kleszczowe zapalenie mózgu czy anaplazmoza, a u psów także za bardzo niebezpieczną babeszjozę.

Podpowiadamy: Jak bezpiecznie wyciągnąć kleszcza i czy zawsze oznacza on chorobę

Jeśli więc chcemy, aby nasz wypoczynek w ogrodzie był bezpieczny, a kleszcze trzymały się od nas z daleka, musimy spróbować zniechęcić je do osiedlania się w naszym najbliższym otoczeniu. Gdy kleszcze bytują w okolicy, pewnie nie uda nam się całkowicie pozbyć ich z ogrodu, ale możemy ochronić przed nimi miejsca, w których najczęściej przebywamy.

Przede wszystkim powinniśmy ograniczyć do minimum ich naturalne siedliska, usuwając chwasty, wysokie trawy czy kępy paproci oraz przycinając rozrośnięte krzewy, znajdujące się w bezpośrednim sąsiedztwie altan, chodników czy kącików wypoczynkowych. Jeśli sprawimy, że nasze otoczenie będzie skąpane w słońcu i wolne od wysokich, gęstych roślin, kleszcze nie będą miały gdzie się schronić i poszukają bardziej dogodnych warunków do życia.

Pewną rolę w walce z kleszczami mogą odegrać też zapachy. Owady rozpoznają różne wonie (mają dość dobrze rozwinięty zmysł węchu) i od niektórych trzymają się z daleka. Warto to wykorzystać i posadzić w ogrodzie rośliny, których aromat nie przypadnie kleszczom do gustu.

Do roślin, które odstraszają kleszcze należy m.in.:  wrotycz pospolity i rozmaryn lekarski (o kamforowym zapachu), kocimiętka i tymianek (o aromacie cytrusowym), a także mięta pieprzowa, lawenda wąskolistna, szałwia lekarska oraz złocień (obecnie wrotycz) dalmatyński.

Najczęściej odwiedzane przez nas miejsca w ogrodzie można też spryskać specjalnym środkiem na kleszcze. Zamiast jednak wybierać gotowy preparat chemiczny, który zniszczy nie tylko kleszcze, ale też szereg owadów pożytecznych, lepiej samodzielnie przygotować środek do oprysku na bazie roślin.

Trawnik, ścieżkę czy ogrodowy placyk możemy spryskać wywarem przygotowanym z gałązek czeremchy lub liści tataraku (pocięte na drobne kawałki gałązki czeremchy lub liście tataraku zalane wodą gotujemy na wolnym ogniu przez ok. pół godziny). Obie rośliny dość skutecznie ograniczają liczebność kleszczy, gdyż zawarte w nich olejki eteryczne i inne substancje są dla tych owadów toksyczne.

Miejscowo, ale krótkoterminowo zadziałają też opryski z olejków eterycznych np. olejku z drzewa herbacianego, cytronelowego, z mięty pieprzowej czy paczuli. Są także gotowe mieszanki kilku olejków przeciwko kleszczom (np. Stop Owadom, mieszanka Spacerowa; wybierajmy takie, które są na bazie prawdziwych olejków, zwróćmy też uwagę, czy zawierają jakieś dodatkowe substancje).

Zawarte w olejkach substancje zapachowe skutecznie odstraszają kleszcze i owady, ale szybko się ulatniają lub zostają zmyte przez deszcz, dlatego mają zastosowanie tylko w miejscach, w których przebywamy dość krótko.

Polecamy: Olejki eteryczne przeciw mszycom i innym szkodnikom oraz chorobom roślin

Olejki dłużej pozostawią swój zapach na ciele, ale jeśli chcemy potraktować je jako naturalny repelent przeciwko kleszczom, musimy najpierw zmieszać je z roślinnym olejem bazowym np. z pestek winogron (5 kropli olejku należy wymieszać z 50 ml oleju roślinnego), dzięki czemu nikniemy podrażnień skóry. Rozcieńczania nie wymaga jedynie olejek z drzewa herbacianego, który możemy zastosować bezpośrednio na skórę.

Uwaga: przed użyciem olejków, zawsze jednak należy wykonać test na skórze, sprawdzając, czy dany olejek nas nie uczula. Nie należy stosować olejków do ochrony niemowląt, ani zwierząt (w przypadku mieszanek zapoznajmy się z zaleceniami producenta).