Irysy w ogrodzie - wieloletnie rośliny o pięknych kwiatach

Swą popularność zawdzięczają przypuszczalnie niezwykłej urodzie kwiatów o tysiącach barw. Irysami nazwano je na cześć greckiej bogini tęczy Iris.

Irysy, zwane kosaćcami, to jedne z najbardziej dekoracyjnych kwiatów, pięknie komponujących się z niskimi, zielonymi roślinami stanowiącymi dla nich idealne tło. Można je uprawiać nie tylko na klombach - znakomicie wyglądają i udają się również w koszach oraz skrzynkach na balkonie. Irysy nadają się również na kwiaty cięte.

Wymagania irysów, szczególnie ich zapotrzebowanie na wodę, różni się w zależności od odmiany. Irysy żółte (Iris pseudacorus) rosną chętnie nawet na terenach podmokłych i brzegach oczek wodnych. Natomiast irysy bródkowe (Irys barbata = Iris germanica) - najczęściej sadzone w ogrodach, mają mniejsze zapotrzebowanie na wodę.

Przeczytaj też: Pachnący ogród. Jakie kwiaty sadzić, żeby nasz ogród nie tylko pięknie wyglądał, ale też pachniał

Irysy bródkowe, najczęściej uprawiane w ogrodach mają średnie zapotrzebowanie na wodę. Różnią się tym od dzikich irysów żółtych, które chętnie rosną na terenach podmokłych. Fot. Katarzyna Laszczak

Ziemia dla irysów

Ziemia dla irysów musi być żyzna i przepuszczalna, a także bogata w potas i fosfor. Odczyn ziemi powinien być obojętny. Stanowisko dla irysów powinno być słoneczne - lubią nagrzaną ziemię. W półcieniu także poradzą sobie, ale będą gorzej kwitły. Ponadto warto wybrać miejsce osłonięte od wiatru.

Nawożenie i podlewanie irysów

Irysy wymagają również intensywnego nawożenia i ciągłego dbania o odpowiednią w danym okresie wilgotność gleby. Co trzy tygodnie należy zasilać rośliny nawozami wieloskładnikowymi (zwróćmy uwagę na zawartość potasu i fosforu). Irysy trzeba także regularnie podlewać - tak, żeby ziemia była wilgotna. Ale uważajmy też, żeby nie przesadzić z podlewaniem, bo w zbyt mokrej ziemi, kłącza irysów mogą zgnić.

Polecamy: Różaneczniki - kwitnące krzewy do każdego ogrodu

Irysy najlepiej kwitną w miejscach słonecznych, potrzebują też żyznej ziemi. Fot. KL

Sadzenie i odmładzanie irysów

Irysy są wieloletnie. Karpy kosaćców sadzi się na głębokości do 10 cm w zależności od ich wielkości (drobne - płycej), najlepiej w grupach po kilkanaście sztuk, dzięki czemu kwiaty stworzą efektowną, kolorową kępę.
Irysy dość szybko rozrastają się, a nie lubią zbytniego zagęszczenia. Dlatego co 3-5 lat należy je wykopać, wybierając najlepsze młode oraz zdrowe egzemplarze i tylko te zasadzić. Ten zabieg najlepiej przeprowadzać kilka tygodni po przekwitnięciu (w lipcu-sierpniu). Wtedy rośliny zdążą się dobrze ukorzenić przed zimą. "Odmłodzone" irysy będą znacznie lepiej kwitły. Trzeba też pamiętać, że irysy nie lubią rosnąć zbyt długo w tym samym miejscu, dlatego przy okazji warto je przesadzić.

Co kilka lat irysy warto odmłodzić. Poza tym nie lubią one rosnąć długo w tym samym miejscu. Fot. Katarzyna Laszczak

Choroby irysów

Ochronę irysów trzeba rozpocząć już na etapie wybierania karp. Każda plama, nalot pleśni czy inny objaw świadczący o tym, że może być zaatakowana chorobą, to znak, że jej miejsce jest w koszu na śmieci lub ognisku, a nie na rabacie - zarazi pozostałe rośliny.

Rosnące irysy są podatne na całą gamę chorób grzybowych i wirusowych, natomiast są dość odporne na szkodniki. Gdy tylko zauważymy niepokojące objawy (przebarwienia, plamy, pleśń na liściach, żółknięcie części roślin), należy natychmiast wycinać zaatakowane fragmenty lub nawet usuwać całe okazy. W przypadku irysów ogrodnicy zalecają opryski profilaktyczne środkami grzybobójczymi prowadzone od wiosny do końca okresu wegetacji.

Polecamy też: Liliowce - kwiaty długo kwitnące i łatwe w uprawie