Hoja - doniczkowe pnącze o woskowych kwiatach i pięknym zapachu

Jednym z piękniejszych pnączy kwitnących w naszych mieszkaniach, jest z pewnością hoja (Hoya).

Często określa się ją również mianem woskownicy, ale pomimo iż ta nazwa bardzo do niej przylgnęła, nie jest poprawna. Prawdziwa woskownica to bowiem zupełnie inna roślina. Hoja należy do liczącej ponad 200 gatunków roślin rodziny toinowatych i pochodzi z ciepłych rejonów Australii oraz Azji. Te wdzięczne i pięknie kwitnące pnącza, są spotykane w naszych domach dość często, a swoją popularność zawdzięczają  prawdopodobnie nie tylko urodzie kwiatów, ale również niewielkim wymaganiom uprawowym. Wprawdzie pochodzą z tropików i oczekują ciepła przez cały rok, ale nie jest to warunek trudny do spełnienia, biorąc pod uwagę temperatury panujące w naszych mieszkaniach. W okresie wegetacyjnym najlepsze są dla niej temp. w zakresie 20-24 °C, od października do lutego wskazane są natomiast nieco niższe, w granicach 15-18°C.

Podpowiadamy też: Jak uprawiać pięknie kwitnący wilczomlecz lśniący, czyli koronę cierniową

Gatunki i odmiany hoi

W uprawie doniczkowej najczęściej spotyka się dwa gatunki tego pnącza: hoję różową (Hoya carnosa) oraz hoję piękną (Hoya bella). Pozornie to bardzo podobne rośliny, ale są między nimi pewne istotne różnice, które mogą wpływać nie tylko na powodzenie uprawy, ale przede wszystkim na zakwitanie pnączy.

Hoja różowa ma długie pędy, grubsze i szersze, skórzaste liście oraz wydaje niewielkie, gwiazdkowe, różowe kwiaty zebrane po kilkanaście w zwarte baldachogrona. Kwitnie niezbyt obficie, a kwiaty utrzymują się na pędach dość krótko, bo ok. 1 miesiąca. Bardzo istotnym warunkiem dobrego kwitnienia rośliny, jest zachowanie po przekwitnięciu krótkopędów, na których wyrastały kwiaty. Ten gatunek hoi zakwita w następnym roku dokładnie na tych samych krótkopędach, dlatego ich usunięcie będzie miało znaczący wpływ na pojawianie się kwiatów w kolejnym roku. Ta hoja jest jednak wytrzymalsza od pięknej, a dzięki swoim bardzo długim pędom, może być puszczona na linkach wokół ramy okiennej lub prowadzona na różnego rodzaju drabinkach, palikach bądź innych ozdobnych podporach. Oplatanie pędów ma dodatkową zaletę, otóż długie, nowe przyrosty są całkowicie pozbawione liści, które rozwijają się dopiero nieco później. Dlatego taki nagi pęd początkowo nie wygląda szczególnie dekoracyjnie. Wpleciony pomiędzy już ulistnione, nie zaburza walorów dekoracyjnych całej rośliny.

Pamiętajmy, żeby nie obrywać kwiatów i pędów na których pojawiły się kwiaty. Hoja różowa kwitnie co roku na tych samych krótkopędach. Fot. Kruczy - wikimedia.commons CC BY SA 3.0

Hoja piękna jest wrażliwsza na wahania temperatury oraz brak światła niż różowa. Jej pędy są znacznie krótsze, a skórzaste liście cieńsze i smuklejsze. W przeciwieństwie do kilkumetrowej hoi różowej, osiąga zaledwie 30-40 cm. długości. Lepiej więc sprawdza się jako roślina zwisająca z podwieszanej doniczki niż prowadzona na podporach. Jej kwiaty są nieco większe niż u krewniaczki, pojawiają się bujniej i mają biały kolor. Utrzymują się też na roślinie dłużej, gdyż ok. 2 miesięcy. Najważniejsza różnica polega w ich przypadku na postępowaniu z krótkopędami, pozostałymi po kwitnieniu. W przeciwieństwie do poprzedniczki, hoja piękna zasusza je i z czasem sama zrzuca. W następnym roku kwiaty tworzą się już na zupełnie nowych krótkopędach.

Polecamy też: Żywe kamienie, czyli rośliny doniczkowe o naprawdę dziwnym wyglądzie

Hoja piękna w kolejnych latach kwitnie na nowych pędach, a stare często zasusza i zrzuca. Fot. Mirabbi - morguefile.com

Oba gatunki posiadają też po kilka odmian, między innymi o barwnych liściach. Piękna jest np. hoja różowa odm. „Variegata”, o pstrych, żółtozielonych liściach lub podobna do niej odmiana „Melanie” z dodatkowo lekko pofalowanymi brzegami liści. Rzadsza ale przepiękna jest również odmiana hoi różowej „Trikolor”, której liście w znacznej części mają żółtokremowy kolor z intensywnie różowymi podbarwieniami (szczególnie młodych liści) i zielonym obrzeżem blaszki liściowej.

Jak uprawiać hoję

Hoje wydają kwiaty późną wiosną oraz latem, a ich wspólną cecha jest piękny, intensywny zapach, jaki roztaczają wokół siebie, głównie w ciepłe dni oraz wieczorem. Pnącza te wymagają stanowiska półcienistego lub jasnego, ale osłoniętego przed bezpośrednimi promieniami słonecznymi.
Hoje należy podlewać dość regularnie, ale niezbyt obficie. W żadnym wypadku woda nie może zalegać na podstawce, gdyż rośliny są bardzo wrażliwe na zalanie. Kiedy do tego dopuścimy, ich korzenie szybko ulegają gniciu. Dzięki swoim mięsistym, skórzastym liściom, hoja znacznie lepiej zniesie chwilowe niedobory wody, niż jej nadmiar.
Hoje należą do tych roślin, które nie lubią przestawiania oraz przesadzania. Zabiegi te mogą wpłynąć niekorzystnie na zawiązywanie paków kwiatowych, a niekiedy mogą doprowadzić nawet do ich zrzucenia.Kiedy jednak musimy już roślinę przesadzić, wybieramy dla niej ziemię lekką, na bazie torfu i piasku, która nie kumuluje nadmiaru wody w okolicy korzeni. Rośliny rozmnażamy przez sadzonki zielne, pobierane od wiosny do lata i ukorzeniane w wilgotnym oraz ciepłym podłożu.

Lubisz kwitnące rośliny doniczkowe? Polecamy uprawę kliwii

Choroby i szkodniki hoi

Hojom zwykle nie zagrażają szkodniki, natomiast łatwo może wystąpić choroba grzybowa, spowodowana nadmierną wilgotnością podłoża. Zalana roślina ma objawy podobne do zasuszenia, a więc liście więdną i marszczą sie, jak by były pozbawione wody. Kiedy doprowadzimy pnącze do takiego stanu, trudno będzie nam je odratować.