Cieszynianka wiosenna to niezbyt znana roślina, ale jest kilka powodów, dla których warto poznać ją bliżej.
Cieszynianka wiosenna, czyli kwiat Cieszyna
Cieszynianka wiosenna (Hacquetia epipactis) to chyba jedyna roślina, której oficjalna polska nazwa pochodzi od miasta. A wszystko przez to, że w naturze najliczniej występuje właśnie w okolicach Cieszyna. Ale rośnie także w kilku innych regionach na południu Polski, a także na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej i na Wyżynie Lubelskiej. Poza tym występuje też w Europie, ale jest „odcięta” od polskich przedstawicielek tego gatunku. Rośnie we Włoszech, Słowenii i Chorwacji, a także w Karpatach Zachodnich.
Z kolei legenda wiąże ją ze... Szwecją. W XVIII wieku, w czasie wojny trzydziestoletniej, zamek w Cieszynie zajmowali Szwedzi. Jeden z umierających żołnierzy poprosił, żeby na jego grobie wysypać ojczystą ziemią, którą nosił przy sobie w woreczku. Jego prośba została spełniona, a z ziemi wyrosły żółte kwiatki (inny wariant tej legendy mówi o szwedzkim szlachcicu). Legenda jest jednak tylko legendą – cieszynianka to roślina znacznie starsza niż wojna trzydziestoletnia, a w dodatku – w Szwecji w ogóle nie występuje.
W Polsce cieszynianka wiosenna jest objęta ścisłą ochroną (w okolicach Cieszyna ma nawet kilka rezerwatów), ale z powodzeniem możną ją uprawiać w ogrodach, które ozdobi swoimi kwiatami już w marcu, a nawet lutym.
Polecamy też: Ranniki - bardzo wcześnie kwitnące kwiaty na skalniaki i rabaty
Żółte kwiatki, które kwitną bardzo wcześnie
Cieszynianka wiosenna nie jest wysoka – dorasta do 20 cm. Rośnie i rozrasta się dość wolno, ale z czasem tworzy kępki. Jej jasnozielone liście wyrastają na długich ogonkach i są ząbkowane. Ale zanim wyrosną liście, pojawią się kwiatki cieszynianki.
Same kwiatostany może nie są szczególnie okazałe – to drobne żółte kwiatuszki. Ale są one podparte pięcioma lub siedmioma zielonymi podsadkami i to połączenie wygląda znacznie bardziej efektownie. Szczególnie, że cieszynianka wiosenna kwitnie wtedy, gdy pierwsze kwiaty dopiero pojawiają się. Jest to marzec, choć poświadczone jest jej kwitnienie już w lutym. Kwiaty utrzymują się do maja.
Gdzie i z czym sadzić cieszyniankę w ogrodzie
Cieszynianka wiosenna nie jest trudna w uprawie, ale roślina ma oczywiście swoje wymagania. Przede wszystkim lubi lekki cień i wilgoć (w naturze rośnie w lasach). Poza tym powinna mieć przepuszczalną ziemią, żyzną i próchniczą. Najlepiej rośnie na ziemiach wapiennych (zasadowych), ale jest dość tolerancyjna, co do odczynu gleby.
Musimy pamiętać o jej regularnym podlewaniu, bo lubi wilgotną glebę, ale woda nie powinna zalegać wokół rośliny.
Cieszynianka wiosenna jest wieloletnia i dobrze znosi mróz, ale lepiej ją posadzić w miejscu osłoniętym i koniecznie w półcieniu lub cieniu.
Cieszynianka wiosenna świetnie nadaje się na skalniaki. Można ją sadzić w towarzystwie innych wcześnie kwitnących roślin o podobnych wymaganiach, czyli: przylaszczką, ciemiernikami, fiołkami, czy wiecznie zieloną runianką. Ponieważ cieszynianka nie jest ekspansywna, zwracajmy uwagę, żeby inne rośliny jej nie zagłuszyły.
Polecamy: Rośliny na skalniaki ogrodowe, kwitnące od wiosny do jesieni
Sadzenie i rozmnażanie cieszynianki wiosennej
Ponieważ cieszynianka jest objęta ścisłą ochroną, absolutnie nie wolno jej „pozyskiwać” z lasu (jeśli mamy szczęście przebywać w okolicy jej występowania). Natomiast są dostępne sadzonki tej rośliny - sprzedawane są w doniczkach (dostępne również w internecie). Takie byliny można sadzić praktycznie przez cały okres wegetacyjny.
Jeśli mamy już cieszyniankę, albo rośnie ona w ogrodzie znajomego, można samemu postarać się o sadzonki. Cieszyniankę można rozmnażać z nasion – wysiewa się je bezpośrednio po zbiorze, w miejscu gdzie roślina ma rosnąć. Inny sposób to podział kępy. Robi się to albo późną zimą (zanim pojawią się pąki; ale ziemia nie może być zmarznięta, żeby nie uszkodzić rośliny). Wygodniejszy termin to czas zaraz po zakończeniu kwitnienia.
Ciekawostka
Cieszynianka wiosenna może zdobić nie tylko ogrody. Jej kwiat w postaci statuetki to nagroda przyznawana osobom zasłużonym dla Ziemi Cieszyńskiej.
Zaloguj się i skomentuj pierwszy
